مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان از شناسایی جنس جدیدی از ماهیان کور غار در استان لرستان خبرداد.
به گزارش دیده بان علم ایران اخیرا با پژوهشهای به عمل آمده مشخص شده است که جنس جدیدی از ماهیان کور غار در استان در اثر طبیعی ملی غار ماهی کور وجود دارد.
جنس جدید با نظر اداره کل محیط زیست استان لرستان و به منظور ارج نهادن به تلاش ها و جانفشانی های جامعه محیط بانان کشور و محیط بان منطقه غار ماهی کور «عیدی حیدری» به نام Eidinemacheilus نامگذاری و ثبت شده است.
مهرداد فتحی بیرانوند، مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان در این زمینه گفت: براساس نتایج مطالعاتی که با هماهنگی دفتر تخصصی سازمان “حیات وحش و تنوع زیستی” توسط دکتر ایرج هاشم‌زاده سقرلو، عضو هیات علمی دانشگاه شهرکرد و کارشناسان محیط زیست با بررسیهای مولکولی و ریخت شناسی انجام شده مشخص شد سگ ماهی کور استان لرستان متعلق به جنس Paracobitis نیست و جنس جدیدی است که فقط در همین منطقه وجود دارد.
وی در رابطه با توصیف جنس منحصر به فرد ماهی کور در استان لرستان بیان کرد: با افزایش اطلاعات و آگاهی نسبت به ذخایر ژنتیکی استان و به ویژه اثر طبیعی ملی غارماهی کور میتوان در مجامع ملی و بین المللی بر ضرورت حفاظت از این میراث طبیعی کشور(که در سطح جهان کم نظیر است) تأکید بیشتری کرد و با شناخت حاصل از زیستشناسی این ماهیان مدیریت و حراست آنها افزایش یابد و برای نسلهای آینده حفاظت شوند.
دکتر ایرج هاشم‌زاده، عضو هیأت علمی دانشگاه شهرکرد و مجری مطالعات نیز گفت: غار ماهی کور با داشتن سه گونه که به صورت هم بوم زیست میکنند، یکی از زیستگاههای منحصر به فرد و متنوع حیات زیرزمینی کشور و جهان است.
وی اظهار کرد: در این غار دو گونه ماهی سنگلیس شامل Garra lorestanensis و Garra typhlops و یک گونه سگ‌ماهی جویباری زیست میکنند.
هاشم‌زاده خاطرنشان کرد، پیشتر باور بر این بود که سگ‌ماهی کور استان لرستان متعلق به جنس Paracobitis است که گونههای مختلف آن در ایران پراکنش گسترده ای دارند اما با بررسیهای مولکولی و ریخت شناسی انجام شده مشخص شد که نه تنها این ماهی متعلق به جنس یادشده نیست، بلکه به هیچ یک از جنسهای گزارش شده در ایران، سایر نقاط خاورمیانه، اروپا و غرب هندوستان نیز نزدیک نیست.
عضو هیأت علمی دانشگاه شهرکرد با بیان اینکه میتوان جنس مستقلی را برای آن تعریف کرد که بر پایه اطلاعات موجود تنها در حوضه رود دز حضور دارد، افزود: با توجه به فاصله ژنتیکی زیاد در بین سگ‌ماهی کور لرستان و سایر جنسهای شناخته شده میتوان گفت که این جنس از نظر تاریخی در منطقه زاگرس به صورت بومی تکامل یافته و از این پس میتوان در تنوع زیستی گونههای بومی (اندمیک) استان لرستان و خوزستان شاهد یک جنس جدید بود.
وی ادامه داد: جنس جدید با نظر اداره کل محیط زیست استان لرستان و به منظور ارج نهادن به تلاشها و جانفشانیهای جامعه محیط بانان کشور و محیط بان منطقه غار ماهی کور آقای عیدی حیدری به نام Eidinemacheilus نامگذاری و ثبت شده است.
نبیالله قائدرحمتی، معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست و دبیر شورای پژوهشی استان لرستان نیز گفت: استان لرستان با وجود سازههای کارستی زاگرس و وجود حفرات زیرزمینی مرتبط با سازههای یاد شده، یکی از مناطقی است که از ظرفیت بالایی برای تکامل و اشتقاق گونههای موجودات غارزی برخوردار است.
وی اضافه کرد: یکی از نمونههای زیستگاههای زیرزمینی غار ماهی کور استان در بخش پاپی شهرستان خرمآباد بوده که به عنوان اثر طبیعی ملی در سال ۱۳۸۲به ثبت رسیده است.
قائدرحمتی ادامه داد: متأسفانه علی رغم وجود تنوع زیستی و بوم شناسی غنی در سطح استان هنوز مطالعات کاملی از تنوع زیستی و بانک ژن طبیعی استان انجام نشده و در حقیقت خلاء اطلاعات از وضعیت تنوع زیستی به ویژه ماهیان کور غار و کمبود پژوهش و تحقیقات مبتنی بر اصول علمی در این زمینه مشهود است که امیدواریم با تخصیص اعتبارات ویژه و هدایت و حمایت از پایان نامههای دانشجویی این مهم محقق شود.
معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست لرستان تصریح کرد: البته در سالهای اخیر اقدامات خوبی جهت حفاظت و حراست از این گونهها انجام شده که از جمله میتوان به احداث و تجهیز پاسگاه محیط بانی در داخل محدوده غار جهت حفاظت و کنترل گونه، نصب تابلوهای هشدار دهنده و برگزاری کارگاههای آموزشی و اشاعه فرهنگ زیست‌محیطی در بین جوامع بومی و محلی اشاره کرد.
وی یادآور شد: همچنین اجرای پروژه‌های تحقیقاتی درخصوص گونههای ماهی کور غار مانند مطالعات پایه، مطالعات جامع و تفصیلی اثر طبیعی ملی غار ماهی کور، حمایت از چندین پایان نامه دانشجویی و… باید انجام شود.
قائدرحمتی اضافه کرد: یکی از تهدیدات در غار ماهیان کور موضوع فرسایش دهانه غار و محیط بالادست و پیرامون آن به دلیل بیثباتی تشکیلات زمین‌شناختی زیستگاه، نوع بافت خاک و توپوگرافی غار بوده و مشکل دیگر کمبود نیرو در یگان حفاظت و محیط بانی جهت حفاظت از عرصه های طبیعی و ذخایر ژنتیکی در استان است که امیدواریم با توجه به ساختار تشکیلاتی مصوب، دستگاههای متولی همکاری لازم را جهت بکارگیری و جذب نیرو در محیط زیست استان بعمل آورند.
انتهای پیام
* نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند