مقاله «پلی پیل» محققان ایرانی به رهبری دکتر رضا ملک زاده، دانشمند برجسته علوم پزشکی کشورمان، پربازدیدترین مقاله در بین کل مقالات منتشره سال ۲۰۱۹ مجله معتبر بین المللی لنست از سوی رسانه های اجتماعی جهان شد.
گزارش اختصاصی خبرنگار دیده بان علم ایران حاکیست با گذشت تنها چهار ماه از انتشار نتایج مطالعه محققان ایرانی تحت عنوان «پلی ایران» در مجله معتبر بین المللی لنست، داده های پایگاه PlumX Metrics نشان از توجه خیره کننده کاربران در رسانه های اجتماعی جهان به نتایج این مقاله دارد.
این مطالعه که به رهبری دکتر رضا ملک زاده ، مجری مطالعه بزرگ کوهورت گلستان و با همکاری محققانی از دانشگاه های علوم پزشکی تهران، گلستان، اصفهان و موسسات بین المللی تحقیقاتی در آمریکا و انگلیس، انجام و در قالب مقاله ای تحت عنوان Effectiveness of polypill for primary and secondary prevention of cardiovascular diseases (PolyIran): a pragmatic, cluster-randomised trial ۲۴ آگوست در مجله معتبر بین المللی لنست منتشر شد، نشان داد که مصرف منظم و مستمر قرص «پلی پیل» موجب کاهش بیش از ۵۰ درصدی مرگ ناشی از بیماری های قلبی عروقی و سکته های قلبی و مغزی می شود.
فاصله مطالعه پلی پیل از سایر مقالات در شاخص های مختلف
بر اساس تحلیل PlumX Metrics، مقاله «پلی پیل » طی سال ۲۰۱۹ در شاخص Usage / طریقه استفاده ، از ۸۹ درصد، شاخص Captures/ ضبط،، از ۹۰ درصد، شاخص Citation / استناد ، از ۹۲ درصد ، شاخص Media / رسانه های اجتماعی از ۹۷ درصد و در شاخص Mentions / اشارات اینترنتی از ۹۹ درصد مقالات منتشر شده در مجله لنست طی یک سال اخیر پیشی گرفته و این در حالی است که تنها حدود چهارماه از انتشار این مقاله می گذرد و حتی نسبت به بسیاری از مقالات یک سال اخیر مجله لنست جدیدتر است.
رکوردهای کسب شده مطالعه پلی پیل
بر پایه نتایج این تحلیل، مقاله پلی پیل محققان ایرانی، از زمان انتشار تا پایان سال ۲۰۱۹، رکورد ۱۷۰ در شاخص طریقه استفاده، ۷۰ در شاخص ضبط، ۹ در شاخص استناد، ۶۶ در شاخص اشارات اینترنتی و ۱۱۱۶ را در شاخص رسانه های اجتماعی بر جای گذاشته است.
تحلیل لنست درباره «پلی ایران»: مطالعه ای بر پایه یک زیرساخت تحقیقاتی قدرتمند
مجله معتبر بین المللی لنست، پیش از این، در تحلیلی از مطالعه «پلی ایران» ، آن را بیانگر کوشش بی سابقه یک تیم تحقیقاتی برای درک ارزش پلی پیل در مبارزه با مرگهای زودرس به عنوان مشکل عمده بهداشت جهانی توصیف کرده که بر پایه یک زیرساخت تحقیقاتی قدرتمند در انجام کارآزمایی بالینی طولانی مدت حاصل شده است.
این مجله معتبر بین المللی «یافته های محققان ایرانی در مطالعه «پلی ایران» را بویژه برای کشورهای دارای درآمد متوسط و پایین که ۸۰ درصد بار جهانی بیماری های قلبی و عروقی و سکته های قلبی و مغزی را متحمل می شوند و برای سایر کشورها در زمینه پیشگیری از حوادث قلبی و عروقی بسیار مفید دانسته است.
مطالعه پلی پیل، طی ۵ سال بر روی حدود ۷ هزار فرد بالای ۵۰ سال شرکت کننده در مطالعه ۵۰ هزار نفری کوهورت گلستان انجام شد.
قرص «پلی پیل» تجویز شده در این مطالعه که در سال ۱۳۸۹ توسط تیم تحقیقاتی ایران و با سرمایه گذاری بنیاد خیریه «برکت» و شرکت داروسازی البرز دارو ساخته و تولید انبوه شد، شامل ترکیبی از آسپرین ۸۱ میلی گرم، انالاپریل ۵ میلی گرم ( والسارتان ۴۰ میلی گرم برای کسانی که با مصرف انالاپریل دچار سرفه می شدند)، آتورواستاتین ۲۰ میلی گرم و هیدروکاروتیازید ۱۲ میلی گرم بود که از مهمترین داروهای اساسی مورد نیاز بیماران قلبی عروقی برای کنترل فشار خون، چربی خون و ضد انعقاد خون به شمار می روند.
به گزارش دیده بان علم ایران، آنچه مطالعه «پلی ایران» را در جهان پیشرو کرده است، برخورداری از ویژگی «طولانی ترین و بزرگترین کارآزمایی بالینی جامعه محور» است که برای نخستین بار، با ارائه قوی ترین شواهد علمی اثبات کرد با پایبندی مستمر بیماران به مصرف پلی پیل، بار بیماری های قلبی عروقی کاهش قابل توجهی خواهد کرد؛ به طوری که با پایبندی ۷۰ درصدی شرکت کنندگان در مطالعه به مصرف پلی پیل ، میزان تاثیر آن بر پیشگیری اولیه از سکته های قلبی و مغزی به ۵۷ درصد در فرد مصرف کننده رسیده است.
PlumX Metrics که از زیرمجموعه های پایگاه Plum Analytics انتشارات الزویر است، برای سنجش مقالات در پایگاه از پنج شاخص استفاده می کند:
Citation: نقل قول ها (ارجاعات)، اعم از نمایه های ارجاعات سنتی نظیر اسکوپوس و نیز ارجاعات نشان دهنده تاثیرات اجتماعی تحقیق همانند ارجاعات بالینی و سیاستگذاری است. به عنوان نمونه نمایه های ارجاعات، ارجاعات پتنت و ارجاعات بالینی و سیاستگذاری.
Usage: طریقه استفاده، راهی برای علامت گذاری این است که کسی در حال خواندن مقاله یا استفاده از آن به طرق دیگر است. این شاخص پس از میزان استنادها، مهمترین آماری است که محققان مایل به اطلاع از آن هستند و شامل مواردی مثل کلیک، دانلود، مشاهده، منابع کتابخانه (library holdings) و مشاهده ویدئوهاست.
Captures: ضبط نشان می دهد که کسی می خواهد به کار برگردد. ضبط ها می توانند شاخص اصلی استنادهای بعدی باشند. نمونه هایی از آن عبارتند از بوک مارک ها، کد فورک ها، فیوریت ها، خوانندگان و تماشاگران.
Mentions: اشاره اینترنتی، مواردی مانند مقالات خبری یا پست های وبلاگ درباره تحقیق را اندازه گیری می کند. آنها راهی هستند که نشان دهند که مردم واقعاً با تحقیق درگیر هستند. نمونه ها شامل پست های وبلاگ، نظرات (کامنت ها)، بررسی ها (ریویوها)، لینک های ویکی پدیا و رسانه های خبری است.
Social Media: رسانه های اجتماعی شامل توییت ها، لایک های فیس بوک و … است که به تحقیق، رفرنس داده اند. رسانه های اجتماعی می تواند به اندازه گیری buzz و توجه، کمک کند .همچنین می تواند معیار خوبی برای اثربخشی بخشی از تحقیقات باشد. لایک ها، شیرها و توییت ها مثال هایی از این معیار هستند.
آلتمتریکس (دگرسنجی) از جدیدترین رویکردها و شاخه‌های وب‌سنجی و زمینه پژوهشی نوینی در ارزشیابی آثار پژوهشی در محیط وب اجتماعی است که با توجه به گسترش رسانه های اجتماعی و اهمیت آنها در برقراری ارتباطات علمی و اشاعه یافته های پژوهشی ارائه شده است.
آلتمتریکس به طور عام «سنجه حاصل از استفاده از آثار علمی در رسانه‌های اجتماعی» و به‌طور خاص «سنجه حاصل از ذکر آثار علمی در فیس بوک، توئیتر، ویکی پدیا، وبلاگ‌ها، ابزارهای مدیریت استناد نظیر مندلی، زوترو، سایت یو لایک، رسانه‌های خبری و … تعریف می‌شود.
این شاخص برخلاف شاخص‌های سنتی دارای تنوع است و به ارزیابی مطالب علمی از جنبه‌های مختلف می‌پردازد. مثلاً یک مقاله چقدر توصیه شده یا چقدر در رسانه‌های مختلف ذکر شده است؟
میزان ذخیره و دانلود شدن، میزان بازدید از یک مقاله یا مطلب علمی و بررسی میزان مورد بحث و گفتگو قرار گرفتن مطالب علمی مختلف و… جنبه‌هایی هستند که در آلتمتریکس مورد ارزیابی و سنجش قرار می‌گیرند. در این رویکرد، اطلاعاتی در مورد مقالات علمی از وب اجتماعی گردآوری می‌شود. مثلاً توئیت ها یک یا دو هفته بعد از انتشار مقاله در وب منتشر می‌شوند و می‌توان بر این اساس خیلی سریع یک مقاله را ارزیابی کرد در حالی که برای پی بردن به میزان استنادات آن باید دو تا سه سال منتظر ماند.
این رویکرد خصوصا در ارزیابی تولیدات علمی که در پایگاه‌های استنادی نمایه نمی‌شوند و یا استناد به مفهوم سنتی قادر به سنجش اثربخشی آنها نیست اهمیت دارد.
انتهای پیام
* نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند