بنابر اعلام خانواده مرحوم مهندس علی اکبر معین فر، پیکر استاد صبح جمعه ۱۵ دی ماه ساعت ۸ و ۳۰ دقیقه صبح از مقابل حسینیه ارشاد تشییع می شود.
به گزارش خبرنگار دیده بان علم ایران، پیکر نخستین وزیر نفت ایران و استاد پیشکسوت مهندسی زلزله پس از تشییع در بهشت زهرا (س) به خاک سپرده می شود.
مراسم بزرگداشت استاد معین فر هم عصر دوشنبه ۱۸ دی ماه از ساعت ۱۸ تا ۱۹ و ۳۰ دقیقه در مسجد جامع شهرک غرب برگزار می شود.
مهندس معین فر، موسس شبکه شتابنگاری زلزله ایران دیروز (سه شنبه) ۱۲ دی ماه پس از تحمل یک دوره بیماری در ۸۹ سالگی دعوت حق را لبیک گفت.
علی اکبر معین فر در سال ۱۳۰۶ در تهران به دنیا آمد. در سال ۱۳۲۶ در آزمون ورودی دانشکده فنی ثبت نام کرد و سپس از سال دوم ادامه تحصیل در رشته راه و ساختمان را انتخاب کرد. در همین دوران بود که فعالیتهای انجمن اسلامی اندک اندک پایهگذاری شد.
نخستین فعالیتهای وی از همین سالها آغاز شد: «در جریان ملیشدن صنعت نفت، اعتراضات دانشجویی نقشی مهم بازی کرد. همزمان با نطقهای آتشین حسین مکی در مجلس که بخش عمده آنها را دکتر کاظم حسیبی، استاد دانشکده فنی، تهیه میکرد، ما دانشجویان نیز بیرون مجلس با نصب پرچم ایران به صورت نواری روی سینهمان در حالی که در قسمت سفیدرنگ پرچم نوشته شده بود «صنعت نفت در سرتاسر کشور ایران باید ملی شود» به تظاهرات و راهپیمایی میپرداختیم.»
وی تحصیلات خود را در رشته مهندسی راه و ساختمان در دانشکده فنی دانشگاه تهران در سال ۱۳۳۰ به پایان برد و در سال ۳۱ به خدمت نظام وظیفه اعزام شد. وی از سال ۳۲ کار در نفت را آغاز کرد و برای کار در شرکت نفت آبادان که ریاست آن را مرتضیقلی بیات بر عهده داشت عازم آبادان شد. هنوز یک روز از ورود او به آبادان نگذشته بود که از تهران خبر کودتا علیه دولت ملی دکتر مصدق رسید.
معین فر از سال ۱۳۳۴ به عنوان مهندس ناظر در بانک ساختمان مشغول کار شد و در سال ۱۳۳۸ به دنبال آشنایی و همکاری با گروه مهندسی ژاپنی که برای بررسی زلزله ۱۹۵۷ مازندران به ایران آمده بودند، از سوی پروفسور تاچی نایتو، استاد برجسته زلزله و طراح و سازنده برج توکیو، برای دورهای تحقیقاتی در مهندسی زلزله به دانشگاه واسدا دعوت شد و دوره مهندسی زلزله را در سال ۱۹۶۰ به پایان رساند.
مهندس معین فر بعد از بازگشت از توکیو و به دنبال زلزله بوئین زهرا در سال ۴۱، مقدمات تهیه کد زلزله در ایران را فراهم کرد. وی که از سال ۱۹۶۵ عضو افتخاری «انجمن اروپایی مهندسین زلزله» شد تحقیق و مطالعه در زمینه زلزله را پی گرفت و مدتی هم بهعنوان استاد پارهوقت در مقطع فوقلیسانس به تدریس مهندسی زلزله در دانشگاه پلیتکنیک پرداخت.
وی از سال ۱۳۴۱ تا پیروزی انقلاب اسلامی در دفتر فنی سازمان برنامه و بودجه کشور به فعالیت مشغول بود.
معین فر در دولت موقت مرحوم مهندس بازرگان به عنوان وزیر مشاور و سرپرست سازمان برنامه و بودجه برگزیده شد. در یازدهم فروردین ۵۸ زنده یاد دکتر یدالله سحابی، وزیر مشاور در امور انقلاب و مرحوم مهندس عزتالله سحابی سرپرست سازمان بودجه شدند و با تشکیل وزارت نفت، مرحوم معین فر نیز اولین وزیر وزارتخانه تازه تأسیس شد.
پس از استعفای دولت بازرگان در ۱۴ آبان ۵۸، معین فر هم همانند اغلب همکارانش همچنان مسوولیت خود را ادامه داد.
در نخستین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی که ۲۴ اسفند ۱۳۵۸ برگزار شد، مهندس معینفر با کسب نزدیک به یک و نیم میلیون رای در تهران در رتبه چهارم قرار گرفت و وارد مجلس شد.
با پایان مجلس اول، اگرچه دوره حضور وی در مسوولیتهای رسمی و دولتی هم پایان یافت اما در طول ۳۵ سال اخیر نیز همچنان در عرصه های فعالیتهای علمی و فنی و …. حضوری فعال داشت.
اهمیت تلاش ها و خدمات زیربنایی زنده یاد مهندس معین فر در زمینه ایمنی ساختمان ها و مطالعات زلزله این روزها که کابوس زلزله تهران بیش از همیشه جدی گرفته می شود به خوبی احساس می شود.
شاید اغراق نباشد که گفته شود موضوع مهندسی زلزله و اساساً طراحی ساختمانها در برابر زلزله در کشور با نام معین فر شروع میشود. وی اساساً به همین دلیل بنا به درخواست دکتر ابوالحسن بهنیا که ریاست وقت دفتر فنی سازمان برنامه و بودجه را بعهده داشت به آن سازمان دعوت شد.
طرح تهیه تاریخچه زلزلههای مخرب ایران که بعداً مبنای تهیه «پهنهبندی زلزله» ایران شد توسط وی پیشنهاد و سپس با همکاری پروفسور امبریزیز، که در آن زمان در کالج امپریال دانشگاه لندن مشغول مطالعات مربوط به زلزلههای یونان و کشورهای سواحل مدیترانه بود، انجام شد. نتیجه این مطالعات بعداً در کتابی به نام زلزلههای تاریخی ایران ثبت شد.
ایجاد شبکه شتابنگاری کشور از خدمات بنیادی این پیشکسوت مهندسی عمران کشور در زمان خدمت در دفتر فنی سازمان برنامه و بودجه بود.
تدوین آئیننامه زلزله ایران هم در دهه ۴۰ در دفتر فنی سازمان برنامه و بودجه توسط مرحوم معین فر و به راهنمایی دکتر بهنیا آغاز شد.
معین فر در سازمان برنامه و بودجه شروع کننده بسیاری از آئیننامهها و دستورالعملهای فنی بوده و علاوه بر استاندارد ۵۱۹ که شاید قدیمیترین دستورالعمل فنی در صنعت ساختمان ایران باشد، «آئیننامه بتن ایران» در زمان تصدی وی در سازمان شروع شد و ابتدا با عناوین دستورالعملهای ۱–۱۸ تا ۵–۱۸ منتشر شد. تدوین مجموعه مقررات ملی در وزارت مسکن و شهرسازی یکی دیگر از خدمات ماندگار شادروان مهندس معینفر بهشمار میرود.
خدمات معینفر در زمینه مطالعات مربوط به زلزلههای ایران از دید مجامع علمی و فنی خارجی هم دور نبود به طوری که وی در دهه ۱۹۷۰ به مدت هشت سال عضو هیات مدیره «مؤسسه بینالمللی زلزله» و «مؤسسه اروپائی مهندسی زلزله» بود و از دهه ۱۹۶۰ عضو مادامالعمر جامعه مهندسی زلزله هندوستان به شمار می رفت. استاد در سال ۲۰۰۲ به دریافت لوح تقدیر از طرف مسئولین اروپایی مهندسی زلزله نائل شد که در کنفرانس بینالمللی زلزله در مهندسی به ایشان اعطا شد.
معین فر از فعالان حرکتهای اجتماعی در جامعه مهندسین کشور نیز محسوب میشود. بنیانگذاری انجمن مهندسان محاسب کشور، فعالیت مؤثر در شورایعالی کانون فارغ التحصیلان دانشکده فنی و بالاخره فعالیت به عنوان کارشناس رسمی دادگستری در رشته راه و ساختمان از جمله خدمات وی محسوب میشود.
انتهای پیام
همانطور که گفته شد ، ایشان از شخصیت های برجسته و کم نظیر علمی ، سیاسی و مذهبی بودند که متاسفانه مورد بی مهری قرار گرفته و آنجنان که باید و شاید از وجودشان استفاده نشد.مردم ما بازیگران و ورزشکاران مختلف را باتعداد زیادی که دارند به خوبی می شناسند . اما افرادی مانند مهندس معین فر را که به حق پدر علم مهندسی زلزله ایران نامیده شده اند را چه تعداد از مهندسین ما شناخته و از خئمات علمی و اجرایی ایشان اطلاع دارند ؟