دانشجوی دکتری دانشکده مهندسی معماری و شهرسازی دانشگاه علم و صنعت ایران در تحقیقات رساله خود با مطالعه موردی تهران، تأثیر متقابل فیزیک محیط صوتی و ادراک افراد در فضاهای شهری را بررسی کرد.
به گزارش دیده بان علم ایران، مهدیه عابدی (دانشجوی دوره دکتری شهرسازی)، یازدهم خردادماه ۱۳۹۵از رساله دکتری خود با عنوان «تأثیر متقابل فیزیک محیط صوتی و ادراک افراد در فضاهای شهری؛ نمونه مورد مطالعه: شهر تهران» دفاع کرد.
این رساله به راهنمایی دکتر مصطفی بهزادفر و دکتر عبدالهادی دانشپور تدوین شده است.
تعامل انسان با محیط جز از طریق ارتباط حسی و ذهنی فرد با موضوع مورد ادراک نیست. ابزار تجربه بشر در شناخت پدیده‌های جهان اطرافش حواس پنجگانه وی است؛ این حواس، بشر را قادر به ادراک محیط پیرامون و اشیاء موجود در آن می‌سازد. یکی از مهمترین حواس انسان حس شنوایی است که در فضاهای شهری راه ارتباط انسان با محرک ها و داده های صوتی محیط می باشد که از آن به محیط صوتی (Descriptive- analytical method) تعبیر می شود. نقش محیط صوتی در ارتقاء کیفیت زندگی در محیط های شهری غیر قابل انکار است؛ لکن این نقش نزد طراحان شهری در ایران به صورت عملی و آنچنان که باید مورد توجه قرار نگرفته است. از طرفی از آنجا که محیط صوتی به طور کلی دارای دو بعد ادراکی و فیزیکی می باشد – ادراکی که توسط استفاده کنندگان از فضا حاصل می شود و فیزیکی که به وسیله ابزارهای اندازه گیری مصنوع قابل اندازه گیری است- استفاده از امکاناتی که محیط صوتی برای طراحان شهری فراهم می آورد نیازمند شناخت، بررسی و تحلیل ارتباطات متقابل این ابعاد در فضای شهر می باشد.
این پژوهش با هدف کشف رابطه میان برداشت ذهنی استفاده کنندگان فضا از محیط صوتی و مشخصات و ویژگی های فیزیکی محیط صوتی در فضاهای شهری صورت گرفته است. به طور کلی روش تحقیق در این پژوهش در دو بعد نظری و عملی مد نظر است.
روش تحقیق در بحث مبانی نظری و تدوین مدل فکری شناخت موضوع، روش توصیفی- تحلیلی(Documentary Techniques) و تکنیک اسنادی (Survey study) می‌باشد و در بخش پیاده سازی مبانی نظری از روش تحلیلی و مطالعات پیمایشی (Leq) استفاده می شود. از طرفی در بعد عملی نیز برای بررسی شرایط موجود و تحلیل امکانات و پتانسیل ها، از مطالعات میدانی در قالب مصاحبه، مشاهده مستقیم، طراحی پرسشنامه و نیز فناوری های ماهواره ای و رایانه ای و همچنین از نظرات متخصصین این زمینه، بهره جسته و نهایتاً یافته های بخش نظری با کیفیات حاصل از مطالعات میدانی تطبیق داده خواهد شد؛ بر این اساس چهار پارک از فضاهای شهری شهر تهران، با توجه به پراکنش منطقه ای – جغرافیایی در سطح شهر و نیز اهمیت و نقش آن ها در شهر، به عنوان نمونه، مورد مطالعه، بررسی و تحلیل قرار گرفت؛ در نهایت، نتایج، به منظور بررسی و ارزیابی محیط صوتی در فضاهای شهری در قالب دیاگرام ها و نمودارهای تحلیلی، مورد ارزیابی تطبیقی قرار گرفته است.
نتایج بررسی ها در ارتباط با این پژوهش از طرفی نشان می دهد به طور کلی میان برداشت ذهنی استفاده کنندگان فضا از محیط صوتی و مشخصات و ویژگی های فیزیکی محیط صوتی در فضاهای شهری تهران نوعی رابطه مستقیم دوسویه وجود دارد لکن در زمان هایی از سال که عامل گرما بر عوامل دیگر برتری دارد مانند فصل تابستان این رابطه برقرار نمی باشد که این مورد به عنوان مثال نقض نشانگر آن است که به صورت کلی نمی توان تنها با استفاده از شناخت مشخصات و ویژگی های یکی از دو بعد اصلی محیط صوتی (ذهنی و فیزیکی)، محیط صوتی در فضاهای شهری را مورد بررسی و ارزیابی قرار داد و ارزیابی همزمان و موازی هر دو بعد در شاخصه های تاثیر گذار مورد اشاره در نتایج نهایی، الزامی می باشد.
دستاورد این پژوهش ارائه دیدگاهی ترکیبی با همزمانی نگرش های مثبت و منفی به موضوع محیط صوتی و معرفی روشی چندوجهی در طراحی محیط صوتی مطلوب است که بر اساس آن روشی دو مرحله ای پیشنهاد نموده که در آن می توان با استفاده از اندازه گیری سطح تراز شدت صوت در بعد کمی و بررسی عواملی چون انگیزه حضور، ارزیابی لحظه ای، صداهای غالب، گرمی هوا، روشنایی و تابش و در نهایت دید و چشم انداز در بعد کیفی، به برنامه ریزی و طراحی محیط صوتی مطلوب در فضاهای شهری اقدام کرد.
نتایج این پژوهش در جهت ارتقاء ویژگی های محیط با نظر به موضوع نقش مثبت و سازنده صوت بوده و می تواند به عنوان عاملی در بالا بردن توجه به نقش محیط صوتی در ارتقاء آرامش به عنوان یکی از متغیرهای کیفیت زندگی در محیط های شهری شهر تهران، در ارتباط با طراحی فضاهای شهری با توجه به محیط صوتی مطلوب به کار رود.
انتهای پیام
* نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند