شاخص هرش

کد خبر:97
سه شنبه، ۷ اردیبهشت، ۱۳۹۵ | 16:18

شاخص هرش (H-index)

شاخص هیرش یا اچ ایندکس در سال ۲۰۰۵ توسط جورج هیرش (Hirsch) استاد فیزیک دانشگاه کالیفرنیا معرفی شد. شاخص هیرش یک پژوهشگر برابر با h است، اگر h مقاله وی هر کدام حداقل h استناد و سایر مقاله های وی کمتر از h استناد دریافت کرده باشند. پژوهشگر با شاخص اچ ۱۰، دارای ۱۰ مقاله است که هر کدام حداقل ۱۰ استناد (۱۰ یا بیشتر) دریافت کرده اند و سایر مقاله های وی کمتر از ۱۰ بار استناد شده اند.

اچ ایندکس می تواند علاوه بر بررسی عملکرد افراد، برای بررسی عملکرد دانشگاه ها ، کشورها، مجلات و غیره نیز به کار رود (شاخص اچ معادل ۵۰ دانشگاه بهشتی به این معناست که این دانشگاه دارای ۵۰ مقاله از پژوهشگران مختلف بوده که هر کدام حداقل ۵۰ استناد دریافت کرده اند) بیش از ۴۰ شاخص جدید بر اساس شاخص اچ ساخته و معرفی شده اند.

برای محاسبه دستی اچ ایندکس:

1. مقالات را به ترتیب استنادهایی که دریافت کرده اند از صعودی به نزولی مرتب می کنیم.
2. شماره مقاله را با تعداد استنادهای دریافتی مقایسه می کنیم.
3. آخرین حدی که تعداد استنادها مساوی یا بیشتر از شماره مقاله باشد نشان دهنده اچ ایندکس است.

پیشنهاد شاخص اچ و شاخص های دیگر هم خانواده اچ (h-family Indices) تاثیر خیلی زیادی در مطالعات علم سنجی در سال های اخیر داشته است. در سال ۲۰۱۰ از هر ۴ مقاله ای که در ژورنال های Scientometrics و Informetrics منتشر شده، در یکی به مقاله هیرش در سال ۲۰۰۵ استناد شده است (۲۵% مقالات)

مقاله هیرش در ۳ سال اول پس از انتشار ۲۰۰ استناد دریافت کرد. وقتی شخصی فعالیت های پژوهشی خود را شروع می کند، تعداد مقاله های منتشر شده وی صفر و در نتیجه اچ ایندکس وی هم صفر است. در طول زمان با انتشار مقاله ها و دریافت استنادها، اچ ایندکس وی افزایش می یابد. به عقیده هیرش، اچ ایندکس افراد در زمان بازنشستگی نشان دهده عملکرد پژوهشی فرد در طول عمر حرفه ای وی است.