رییس گروه زمین‌شناسی مهندسی و ژئوتکنیک سازمان زمین‌شناسی با هشدار شدید نسبت به افزایش فزاینده فرونشست زمین در پایتخت اعلام کرد: با فرض ثابت بودن نرخ پمپاژ آب زیرزمینی در آینده، بیشینه نرخ فرونشست زمین در مناطقی از تهران با دو برابر افزایش نسبت به سال ۸۴ به بیش از ۳۳ سانتی‌متر در سال خواهد رسید.
به گزارش دیدهبان علم ایران، دکتر مسعود محمودپور با اشاره به تحلیل نرخ فرونشست زمین در گستره جنوب غربی تهران که به همت گروه زمین‌شناسی مهندسی و ژئوتکنیک در دفتر بررسی مخاطرات زمین‌شناسی، زیست محیطی و مهندسی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشو انجام شده خاطرنشان کرد: فرونشست ناحیه جنوب غربی تهران با هر سه روش ترازیابی دقیق، سامانه تعیین موقعیت جهانی و تکنیک تداخل‌سنجی راداری مورد بررسی قرار گرفته که تکنیک تداخل‌سنجی راداری به جهت برداشت دقیق جا‌به‌جایی‌های زمین با پوشش وسیع و قدرت تفکیک مکانی بالا، مناسب ترین روش برای بررسی حرکات سطح زمین است.
وی با بیان این که بررسی‌های تداخل‌سنجی راداری گستره جنوب غربی تهران برای نخستین بار در سال ۱۳۸۴ توسط سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور انجام شده است خاطرنشان کرد: در راستای اندازه‌گیریهای انجام شده توسط سازمان نقشه‌برداری کشور و اعلام وقوع پدیده فرونشست درمنطقه وسیعی از جنوب غربی تهران با مساحت حدود ۴۱۶ کیلومتر مربع، مطالعات بر روی این مسأله توسط سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور با همکاری دانشگاه‌های آکسفورد و کمبریج در سال ۲۰۰۴ میلادی آغاز شد. بیشینه نرخ به دست آمده در این تحلیل برابر با ۱۷ سانتی‌متر بر سال بوده است.
محمودپور با بیان این که باید توجه داشت اشاره به این که پیش‌بینی و برآورد نرخ فرونشست سالیانه در اثر برداشت آب‌های زیرزمینی بر پایه قرائن و برون‌یابی داده‌های به دست آمده در فصل‌های بهار و تابستان به مراتب بیشتر از مقادیری خواهد بود که برای فصل‌های پاییز و زمستان تعیین می‌شود و بنابراین برای تعیین دقیق این مقدار، در نظر گرفتن بازه‌ای حدود یک تا دو ساله ضروری است، اظهار داشت: بر اساس شواهد منطقه فرونشست تهران در سال‌های ۸۸ و ۸۹ در مقایسه با سال ۸۴ توسعه بسیار زیادی را در همه جهات نشان می‌دهد. این گسترش در بخشهای غربی و شرقی بیشتر است و محیط منطقه فرونشستی به ۱۴۹ کیلومتر و مساحت آن به حدود ۵۳۰ کیلومتر مربع افزون شده است.
رییس گروه زمین‌شناسی مهندسی و ژئوتکنیک سازمان زمین شناسی با اشاره به نتایج بدست آمده از مدل‌سازی فرونشست زمین در گستره جنوب غربی تهران و پیش‌بینی نرخ آن برای سال۹۷، یادآور شد: با فرض ثابت بودن نرخ پمپاژ آب زیرزمینی در آینده، بیشینه نرخ فرونشست زمین در دشت مذکور به بیش از ۳۳ سانتی‌متر بر سال و حدود دو برابر آن در سال ۸۴ خواهد رسید.
محمودپور تأکید کرد: بر اساس شواهد صحرایی، سیل‌گیر شدن زمین‌ها و خسارت‌های سازه‌ای وارده بر ساختمان‌ها، جاده‌ها، بزرگراه‌ها، راه‌آهن، سازه‌های کنترل‌کننده سیلاب، شبکه‌های انتقال فاضلاب شهری، شبکه‌های توزیع برق، گاز و دکل‌های برق و شکل‌گیری ترک‌ها و شکاف‌های زمین از مهم‌ترین اثرات ناشی از فرونشست است.
وی از مشاهده و ثبت عوارض ناشی از فرونشست در گستره جنوب غربی تهران خبر داد و گفت: این عوارض به صورت بالازدگی چاه‌های پیزومتری و لوله جدار چاه‌ها، ترک‌خوردگی دیوارهای ساختمان‌ها و کج‌شدگی تیرهای برق در این گستره و همچنین ایجاد و توسعه ترک‌ها و شکاف‌های زمین و فروچاله‌ها مشاهده می‌شوند.
شواهد صحرایی از عوارض فرونشست زمین در ناحیه جنوب باختری تهران
این کارشناس ضمن هشدار نسبت به روند افزایشی نرخ فرونشست زمین در گستره جنوب غربی تهران، تصریح کرد: این نکته در بررسی‌های تداخل‌سنجی راداری مشهود است و با در نظر گرفتن برداشت بی‌رویه و زیاد از منابع آب‌های زیرزمینی و وجود لایه‌های رسی ریزدانه در بین لایه‌های ماسه‌ای و شنی آبخوان دشت تهران این امر کاملا طبیعی است.
رییس گروه زمین‌شناسی مهندسی و ژئوتکنیک سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور، تراکم جمعیتی بالای شهر تهران و اطراف آن، قرار‌گیری سازه‌ها و تأسیسات مهم در آن، وجود شریان‌های حیاتی مهم مانند راه‌آهن و فرودگاه و تراکم دکل‌های برق فشارقوی در پهنه فرونشستی شکل گرفته را بسیار مهم ارزیابی کرد و گفت: بر همین اساس پیشنهاد می‌شود تا در سریع‌ترین زمان ممکن ضمن برداشت و به‌روز کردن وضعیت جا‌به‌جایی‌های سطح زمین به روش تداخل‌سنجی راداری از منطقه، نرخ دقیق فرونشست بدست آید.
همچنین برداشت‌های دوره‌ای و منظم نشست‌سنج‌های نصب شده در گستره فرونشستی مذکور می‌بایست انجام گیرد تا بتوان به رفتارسنجی دقیقی از تراکم آبخوان دشت تهران و فرونشست ناشی از آن دست یافت.
شواهد صحرایی از عوارض فرونشست زمین در ناحیه جنوب باختری تهران
انتهای پیام
* نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخشهای موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند