قرار گرفتن بر يكي از دو كمربند بزرگ زلزله دنيا، ايران را به يكي از لرزه خيزترين سرزمين هاي جهان تبديل كرده است. ساكنان فلات ناهموار ايران مانند پوسته زمين آنچنان با زلزله خو گرفته اند كه گويي لرزش ها و تكان هاي هشداردهنده هر روزه زمين هم آنها را از خواب غفلتي كه در مورد اين پديده طبيعي و ضرورت آمادگي در برابر آن برآنها مستولي شده، بيدار نمي كند.
به گزارش دیده بان علم ایران، فهرست بلند بالاي زمين لرزه هاي بزرگ ايران پر است از زلزله هاي ويرانگري كه رخداد هر يك از آنها در هر جاي ديگر جهان مي توانست سرآغاز حركتي بزرگ براي مواجهه اصولي و هوشيارانه در برابر زلزله و به حداقل رساندن تلفات و خسارات آن باشد؛ اما امان از غفلت و آرامش ويرانگر ما!
در یک سال گذشته خوشبختانه زمین لرزه شدیدی در کشور رخ نداد، اما فهرست بلند زمين لرزه هاي امسال که بزرگی بیش از ۱۲۰ مورد آنها بیش از ۴ بوده، هشدار و بيدارباشي است براي ما كه زلزله هر روز – نه يك بار كه بارها – ما را خبر مي كند و اين تنها غفلت ما از بروز يكي از عادي ترين و معمول ترين پديده هاي طبيعي است كه گاه و بي گاه فاجعه مي آفريند.
براساس اطلاعات شبكه هاي لرزه نگاري مركز لرزه نگاري كشوري موسسه ژئوفيزيك دانشگاه تهران در سال ۱۳۹۴ بالغ بر ۹ هزار و ۲۶۰ زمين لرزه با بزرگي بيش از يك در مقياس امواج دروني زمين در مناطق مختلف كشور و نواحي مرزي رخ داده كه بزرگي حدود ۱۲۲ زلزله بيش از ۴ بوده است
سال گذشته، دی ماه با ثبت ۹۵۰ زمین لرزه، شهریور با ۹۰۰ زمین لرزه و بهمن و اسفندماه هر یک با ۸۴۰ زمین لرزه به ترتیب لرزه خیزترین ماه‌های سال بودند. فروردین، تیر و خردادماه ۹۴ هم با ثبت به ترتیب ۶۰۰، ۶۵۰ و ۶۶۰ زلزله آرامترین ماه‌های سال بودند. البته اگر رخداد زمین‌لرزه های متوسط و بزرگ را مبنا قرار دهیم اردیبهشت ماه با ثبت ۱۸ زلزله و دی ماه با ۱۳ زلزله با بزرگی بیش از ۴ در مقیاس امواج درونی زمین، بیشترین زلزله ها را تجربه کرده اند.
بزرگ ترين زلزله یک سال گذشته هم زمين لرزه ۵٫۴ ریشتری بود که سوم بهمن ماه در «دوبرجی» فارس رخ داد.
فروردین، آرام ترین ماه سال
پوسته فلات ايران، فروردين ۹۴ با حدود ۶۰۰ زمين لرزه با بزرگي بيش از يك در مقياس امواج دروني زمين كه ۱۲ مورد آنها بيش از ۴ ريشتر بزرگي داشته، كم لرزه ترين ماه سال را پشت سرگذاشت. بزرگ ترين زمين لرزه فروردين به بزرگی ۵ در مقياس امواج دروني زمين در حوالي «گوهران» در استان هرمزگان ثبت شد.
ارديبهشت ماه اما شاهد وقوع ۷۱۰ زمين لرزه بوديم كه ۱۸ زلزله بزرگ تر از ۴ ريشتر بودند. بزرگ ترين زلزله ارديبهشت با بزرگي ۵٫۲ در مقياس امواج دروني زمين، حوالي «کاشمر» در خراسان رضوی را لرزاند.
خرداد ماه با ۶۶۰ زمين لرزه شامل تنها هفت زلزله با بزرگي بيش از ۴ ريشتر كه بزرگ ترين آنها زلزله ۴٫۵ ريشتري «دوگنبدان» کهکیلویه و بویراحمد بود، زمين ايران روزهاي آرام تري را گذراند.
روزهای پرافت و خیز تابستان از تیر آرام تا شهریور ناآرام
در ادامه آرامش آخرين ماه بهار، تير ماه هم با ۶۵۰ زمین لرزه كه فقط هفت مورد بيش از ۴ ريشتر بزرگي داشتند سپري شد. بزرگ ترين زمين لرزه تير با بزرگی ۴٫۳ ريشتر حوالي «فاریاب» کرمان را لرزاند.
فلات ایران، مردادماه ۹۴ را با لرزه های بیشتری پشت سر گذاشت. وقوع ۷۷۰ زلزله که بزرگی ۱۰ زمين لرزه بيش از ۴ ريشتر بود در کنار رخداد دومین زمین لرزه بزرگ سال (زلزله ۵٫۳ ریشتری ۹ مرداد سیرچ کرمان) به روزهایی ناآرام تر در پایان تابستان ختم شد.
در شهريور ماه به عنوان دومین ماه لرزه خیز سال مناطق مختلف کشور شاهد ۹۰۰ زمین لرزه با بزرگی بیش از ۱ در مقیاس امواج درونی زمین بود که در این بین ۱۲ زلزله بزرگتر از ۴ ریشتر بودند.
بزرگترین زلزله شهریور با بزرگی ۴٫۷ در «سیمین شهر» گلستان ثبت شد.
پاییز ناآرام با دو هزار و ۳۴۰ زمین لرزه
پاييز ۹۴ با افت نسبي تعداد زلزله ها و رخداد ۷۸۰ زلزله در مهرماه آغاز شد. در این ماه تعداد ۱۲ زمين لرزه با بزرگي بيش از ۴ در كشور توسط مركز لرزه نگاري كشوري موسسه ژئوفیزیک به ثبت رسيد كه بزرگترین آنها زلزله ای با بزرگی ۵٫۲ در حوالی مرز ایران و ترکمنستان بود.
آبان ماه هم شبكه هاي لرزه نگاري مركز لرزه نگاري كشوري رخداد حدود ۷۳۰ زمين لرزه با بزرگي بيش از يک (در مقياس امواج دروني) را ثبت و تعيين محل كردند كه خوشبختانه تنها ۹ زمين لرزه بزرگ تر از ۴ در اين ماه به ثبت رسيد كه بزرگ ترين آنها با بزرگي ۴٫۸ حوالی بهاباد در استان یزد را لرزاند.
آذرماه هم بالغ بر ۸۳۰ زمين لرزه در نقاط مختلف كشور به وقوع پيوست كه بزرگي هفت زمين لرزه بيش از ۴ بود. بزرگ ترين اين زلزله ها با بزرگی ۵٫۳ حوالی مسجد سلیمان خوزستان ثبت شد.
دی ماه، رکورددار زلزله های بزرگ
شبكه‌هاي لرزه‌نگاري مرکز لرزه‌نگاری کشوری در دی ماه ۱۳۹۴، رخداد نزديك به ۹۵۰ زمین‌لرزه با بزرگي بيش از ۱٫۰ (در مقياس امواج دروني) را در ايران و نواحي مرزي ثبت کردند..
در این ماه تعداد ۱۳ زمین‌لرزه با بزرگی بیش از ۴ در کشور به ثبت رسیده كه بزرگ‌ترين آنها با بزرگي۴٫۶ حوالي گرمی واقع در استان اردبیل رخ داده است..
در بهمن ماه ۱۳۹۴ هم قریب ۸۴۰ زمین‌لرزه با بزرگي بيش از ۱٫۰ (در مقياس امواج دروني) در کشور ثبت شد که در این بین تعداد ۱۰ زمین‌لرزه كه بزرگ‌ترين آنها زلزله ۵٫۴ ریشتری حوالي دوبرجی فارس بود بیش از ۴ در مقیاس امواج درونی زمین بزرگی داشتند.
پرونده زمین لرزه های ۹۴ با رخداد ۸۴۰ زلزله در اسفندماه بسته شد که در این فهرست بلند تنها پنج زمین لرزه با بزرگی بیش از ۴ در مقياس امواج دروني وجود داشت. بزرگترین این زلزله ها هم با بزرگی ۴٫۲ در حوالی
فاروج واقع در استان خراسان شمالی، ثبت شده است.
لرزه خیزتر از ۹۳، آرامتر از ۹۲
در پایان مقایسه آمار زمین لرزه های سال ۹۴ با سالهای قبل هم خالی از لطف نیست. در حالی که در سال گذشته حدود ۹ هزار و ۲۶۰ زلزله در کشور ثبت شده شمار زمین لرزه های ثبت شده در سال ۹۳ حدود هشت هزار و ۵۴۰ و در سال ۹۲ بالغ بر ۱۰ هزار و ۴۵۷ مورد بوده است.
تعداد زلزله های ثبت شده توسط مرکز لرزه نگاری کشوری موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران در سال ۹۱ هم حدود ۱۲ هزار و ۹۳۰ مورد بوده که با توجه به رخداد بالغ بر هفت هزار و ۹۰۰ زلزله در سال ۹۰، ۱۰هزار و ۴۲۰ زمين لرزه در سال ۸۹ و حدود ۱۰هزار و ۵۰۰ زلزله در سال ۸۸ ، سال ۹۱ لرزه خیزترین سال طی هفت، هشت سال اخیر بوده است.
مردادماه ۱۳۹۱ هم با ثبت دو هزار و ۱۰ زلزله که بزرگترین آنها زلزله ۶٫۲ ریشتری ورزقان بوده، ناآرامترین روزهای زمین ایران در چند سال اخیر را رقم زده است.
ناآرامی‌های زمین و رخداد هر روزه زمین لرزه‌های کوچک و بزرگ هشداری برای ماست که جای جای ایران در هر لحظه می تواند کانون رخداد زمین لرزه ای بزرگ باشد و لذا رعایت استانداردهای ایمنی سازی لرزه ای در ساخت و سازها و مقاوم سازی ساختمان‌های فرسوده و فراگیری دستورالعمل‌های آمادگی در برابر زلزله حداقل کاری است که می باید برای پیشگیری از تلفات و خسارات زلزله های شدید احتمالی در دستور کار قرار داد.
* نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند