به گزارش دیده بان علم ایران، بنادر کشور از جمله مبادی کلیدی برای صادرات و واردات به‌شمار می‌رود و نقش مهمی در توسعه اقتصاد کشور دارند. از همین رو بنادر کشور و نحوه فعالیت و خدمت‌رسانی آنها بسیار مورد توجه است.
استفاده از ابزارها و ماشین‌آلات پیشرفته جهت سرعت‌بخشی و دقت بالا در حمل‌ونقل و جابه‌جایی کانتینرها و همچنین سرعت عمل بالا دربارگیری کشتی‌ها می‌تواند کمک شایانی به توسعه فعالیت بنادر و بالا رفتن کارایی و بازدهی آنها کند اما در سال‌های اخیر و به دلیل تحریم‌های تحمیل شده برکشور، تهیه و همچنین سرویس‌دهی و تعمیر چنین ماشین‌آلاتی دشوار و گاهی ناممکن بوده است.
در همین راستا شرکت دانش‌بنیان «صنعت اندیشه مدار» اقدام به بومی‌سازی و تولید دستگاه ریچ استکر کرده است؛ دستگاهی که می‌تواند با سرعت حدود ۱۰۰ کانتینر در ساعت اقدام به جابه‌جایی کانتینرها در بنادر کند. در گفت‌وگو با رضا ریاضی‌فینی، مدیرعامل و رئیس هیأت‌مدیره این شرکت، اهمیت توسعه بومی این فناوری را در کشور بررسی کرده‌ایم.
شرکت «صنعت اندیشه مدار» ابتدا با فعالیت تعدادی از دانشجویانی که کار اتوماسیون انجام می‌دادند، شکل گرفت. البته در آن زمان هنوز شرکتی تاسیس نشده بود.
رضا ریاضی فینی، مدیرعامل این شرکت درباره نخستین روزهای فعالیتش در این حوزه توضیح می‌دهد: «پس از انجام پروژه‌ای رباتیک برای یکی از زیرمجموعه‌‌های شرکت خودروسازی، کار تیم‌مان مورد توجه قرار گرفت و در سال ۱۳۸۶ به معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری معرفی شدیم.» به دنبال این ماجرا این تیم در پارک فناوری پردیس مستقر و شرکت صنعت اندیشه مدار تاسیس می‌شود.
وی می‌افزاید: «تا سال ۱۳۹۰ کار اتوماسیون ربات‌های صنعتی انجام می‌دادیم و از سال ۹۰ بود که وارد فعالیت در حوزه صنایع سنگین شدیم.»
ریچ استکر، محصولی استراتژیک
در میان سبد محصولات شرکت صنعت اندیشه‌مدار، دستگاه ریچاستکر حمل کانتینر از محصولات جدید این شرکت است که برای اولین‌بار در ایران ساخته شده است. این پروژه که بیش از دو سال از آغازش می‌گذرد، پروژه‌ای است که میان چند وزارتخانه و نهاد و این شرکت در جریان است.
مدیرعامل شرکت صنعت اندیشه مدار درباره این دستگاه توضیح می‌دهد: «برآوردمان این است که در پنج، شش ماه آینده این پروژه به مرحله بهره‌برداری برسد. این دستگاه از جمله تجهیزات راهبردی است. در دولت قبل با توجه به رایزنی‌هایی که داشتیم و با توجه به سابقه شرکت، مجری بومی‌سازی این پروژه شدیم.»
ریچاستکر از جمله تجهیزات حیاتی برای پویایی و سرعت عمل بالا در بنادر برای جابه‌جایی فوری بارهای کانتینری است.
دستگاه ریچاستکر شامل یک تراک (کامیون) شش چرخ است که روی آن دکلی با قابلیت باز و بسته شدن به صورت تلسکوپی نصب شده است. تجهیزی نیز جلوی این دکل بسته شده که با توجه به درجات آزادی زیاد می‌تواند کانتینر را از گوشه‌ها بگیرد و جابه‌جا کند.
ریاضی درباره ویژگی‌های این دستگاه تصریح می‌کند: «ریچاستکر می‌تواند تا شش کانتینر را روی هم بگذارد و همچنین تا سه ردیف کانتینر پشت سرهم دسترسی دارد.» این محصول جزو ماشین‌آلاتی است که درطول ۲۴ ساعت در بنادر فعالیت می‌کند و اگر از کار بیفتند عملا بندر غیرفعال می‌شود؛ به همین دلیل هم این تاسیسات را استراتژیک می‌دانند. دستگاه ریچاستکر انواع مختلفی دارد؛ ریچاستکر تاپ‌لیفت ۴۵تن نوعی است که صنعت اندیشه مدار در حال ساخت آن است و پیچیده‌ترین مدل بین دستگاه‌های ریچاستکر است که می‌تواند تا ۴۵ تن بار را تحمل کند. این تجهیز کانتینر را از سمت بالا گرفته و حمل می‌کند.
به گفته ریاضی، پس از اتمام ساخت این مدل از دستگاه، شرکت اندیشه صنعت مدار برای کامل کردن سبد محصولات خود اقدام به تولید مدل‌های دیگر از محصول خواهد کرد.
تحریم تجهیزات مشکل اصلی بنادر
ریاضی با تأکید بر این که هر تجهیز ریچاستکر حدود ۶۰۰ هزار یورو قیمت دارد اما هزینه بالا مشکل مهمی برای بنادر نیست، تصریح می‌کند: «تجهیزات بندری به‌دلیل اهمیت زیاد بنادر، از اولین مواردی بود که مورد تحریم قرار گرفتند لذا تجهیزات بنادر برای کشور بسیار راهبردی است. به همین دلیل هم تولید داخلی این محصولات اهمیت زیادی دارد تا اثر تحریم‌ها را بر بنادر ایران کمتر کند.»
وی درباره هزینه‌های تولید این محصول می‌افزاید: «هر دستگاه حدود ۲۰۰ هزار یورو تجهیزات وارداتی دارد، الباقی همه در داخل است. مانند نیروی انسانی و فولاد و بسیاری از قطعات که همه در داخل تولید می‌شوند.»