با استفاده از این دستگاه فاکتورهای خونی بررسی و جواب آزمایش بدون دخالت اپراتور در کوتاهترین زمان ممکن و دقت مناسب در اختیار کاربر قرار میگیرد.
ابزار تشخیص پزشکی مراقبت در محل، به ابزارهایی اطلاق میشوند که در منزل، مطب پزشک و حتی بیمارستانها مورد استفاده قرار میگیرند و در مدت زمان کوتاه، نتیجه آزمایش مورد نظر را ارائه میکنند.
جمعی از پژوهشگران مرکز تحقیقات مهندسی بیوشیمی و کنترل محیط زیست دانشگاه صنعتی شریف نیز نزدیک به یک دهه است که در حال تحقیق و پژوهش برای اندازهگیری فاکتورهای خونی از طریق ريزسيالات هستند و حالا موفق به طراحی و ساخت دستگاهی شدهاند که در کوتاهترین زمان ممکن و با دریافت مقدار بسیار ناچیزی نمونه خون، سنجشهای دقیقی ارائه میکند.
مریم سعادتمند در خصوص ساخت این دستگاه میگوید: حدود هفت سال است که در حال پژوهش برای ساخت «دستگاه آزمایشگاه روی دیسک» هستیم و تاکنون مقالات معتبری در این زمینه به چاپ رساندهایم، اما هدف ما از این پژوهش صرفاً تحقیقات آزمایشگاهی و چاپ مقاله نبوده و در زمینه تجاریسازی و ساخت دستگاه هم گامهای موثری برداشتهایم.
وی در رابطه با نحوه عملکرد «دستگاه آزمایشگاه روی دیسک» گفت: این دستگاه شبیه دیویدی رام اکسترنال کامپیوتر عمل میکند. پس از وارد کردن نمونه خون به دیسک، فرآیندهایی بر روی دیسک انجام میشود و نهایتاً جواب آزمایش و تستهایی که بر روی دیسک انجام شده در قالب یک فایل جهت چاپ به کاربر ارائه میشود.
دیسکهای قابل استفاده در این دستگاه از جنس پلیمر بوده و بسته به نوعی کاری که بر روی آن انجام میشود دارای ضخامتی بین چند میلیمتر تا ۱سانتیمتر هستند. نکته قابل توجه این است که مقدار خونی که به عنوان نمونه برای این دستگاه استفاده میشود بسیار کم است. هر سی دی یا دیسک بین ۵ تا ۱۳ تست را میتواند انجام دهد که حدود ۱۰۰میکرولیتر خون نیاز دارد، در واقع با چند قطره از خون نوك انگشت، نمونه مورد نیاز این دیسک تامین میشود.
تشریح نحوه عملکرد دستگاه آزمایشگاه روی دیسک
سعادتمند در ادامه به تشریح نحوه عملکرد این محصول پرداخت و گفت: ابتدا نمونههای خون به دیسکهایی که در آن معرفها و بافرهای مناسب جاسازی شده وارد میشود و پس از انجام فعل و انفعالاتی، نتایج تستهای مورد نظر حاصل و به کاربرد ارائه میشود.
هر دیسک یکبار مصرف بوده و مربوط به تستهای خاصی است. بر روی یک دیسک تستهایی را قرار میدهیم که مشابه یکدیگر بوده و یا به نوعی به هم ارتباط داشته و روی همدیگر اثر میگذارند و برای تشخیص درست پزشک نیاز است که آن جوابها کنار یکدیگر قرار گیرد.
وی گفت: تست هموگلوبین و تست هموگلوبين A1C برای افراد مستعد به بیماری دیابتی و تستهای مولكولی DNA و cfDNA از جمله تستهایی است که در حال حاضر از طریق دیسکهای طراحي شده توسط ما قابل سنجش است، و تستهای مربوط به چربی خون و نشانگرهای بیماری قلبی نیز در حال انجام است.
وی گفت: این دستگاه سنجش سریع(کمتر از نیم ساعت) و دقیقی ارائه خواهد داد تا پزشک با توجه به نتایج به دست آمده تشخیص مناسبی داشته باشد و روش سریع درمان را برای بیمار پیش گیرد.