ریس انجمن متخصصین گوارش و کبد ایران با اعلام بروز سالانه ۱۲ هزار مورد جدید سرطان روده بزرگ و حداقل ۵ هزار مرگ ناشی از آن در کشور نسبت به روند افزایشی این سرطان با پرخوری، چاقی و بی تحرکی ایرانی ها هشدار داد.
به گزارش دیده بان علم ایران دکتر رضا ملک زاده، با اشاره به روند صعودی پیوسته سرطان روده بزرگ در بسیاری از کشورها گفت: طی سه دهه گذشته، بروز و مرگ ناشی از سرطان روده بزرگ در جهان ۱۰ درصد افزایش یافته است.
به گفته وی، در سال ۲۰۲۰ نزدیک به دو میلیون نفر ( ۲۰ در ۱۰۰ هزار نفر) در جهان به سرطان روده بزرگ مبتلا شدند و بیش از ۹۳۵ هزار نفر (۹ در ۱۰۰ هزار نفر) بر اثر این بیماری جان خود را از دست دادند.
رییس پژوهشکده بیماری های گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی تهران افزود: این تعداد قابل توجه بروز و مرگ، سومین رتبه را در میان بیش از ۱۹ میلیون مورد جدید ابتلا و دومین رتبه را در بین ۱۰ میلیون مرگ پیش بینی شده ناشی از کل سرطانها در سال گذشته، به سرطان روده بزرگ اختصاص داده است.
سن ابتلا به سرطان روده بزرگ در جهان جوان تر شده است
محقق بین المللی سرطان، دیگر نکته بسیار قابل توجه در سرطان روده بزرگ را جوانتر شدن سن ابتلا به آن در جهان دانست و گفت: درحالی که سن بروز سرطان روده بزرگ، اغلب ۵۰ سال و بالاتر است، اما مطالعات جهانی سرطان روده بزرگ، از افزایش موارد این سرطان در بین سنین ۴۹ سال و کمتر، از دهه ۹۰ به این سو حکایت می کنند.
سهم ۱۰ درصدی سرطان روده بزرگ در ابتلا و مرگ ناشی از کل سرطانها در جهان
ملک زاده، سهم سرطان روده بزرگ از شایعترین انواع سرطانهای بروز یافته و نیز کشنده ترین آنها در جهان را نیز حدود ۱۰ درصد اعلام کرد و گفت: این درحالیست که سرطان روده بزرگ، سرطانی کاملا قابل پیشگیری و در صورت تشخیص در مراحل اولیه، کاملا قابل درمان است.
ابتلای سالانه ۱۲ هزار و مرگ حداقل ۵ هزار ایرانی بر اثر سرطان روده بزرگ
استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران آخرین آمار موارد جدید سرطان روده بزرگ در کشور را بیش از ۱۲ هزار و ۵۰۰ نفر (۱۶ در ۱۰۰ هزار نفر) شامل ۶۹۴۹ مرد (۱۸ در ۱۰۰ هزار ) و ۵۶۵۷ زن (۱۴ در ۱۰۰ هزار ) طی سال ۹۶ ( آخرین گزارش ارائه شده در نظام ثبت سرطان بر پایه کل جمعیت کشور) اعلام کرد و گفت: سرطان روده بزرگ، ازمیان ۱۳۵ هزار مورد جدید کل سرطانها در ایران، رتبه سوم بروز و رتبه دوم مرگ ناشی از سرطانها را در بین هر دو جنس دارد.
ملک زاده، با اعلام افزایش سرطان روده بزرگ در ایران طی سالهای اخیر گفت: سالانه حداقل ۵۰۰۰ مرگ ناشی از سرطان روده بزرگ در ایران رخ می دهد.
استانهای پرخطر ایران در سرطان روده بزرگ
افزایش شیوع سرطان روده بزرگ در جنوب کشور
استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران، با بیان این که سرطان روده بزرگ در جنوب کشور شیوع بیشتری یافته و در حال کسب رتبه اول بروز در میان سرطانهاست، گفت: استانهای سمنان، تهران، یزد، قم، خراسان رضوی دارای بیشترین شیوع سرطان روده بزرگ و سیستان بلوچستان، کردستان، هرمز گان و خراسان شمالی دارای کمترین میزان شیوع این سرطان در ایران هستند.
وی بیشترین میزان شیوع سرطان روده بزرگ در کشور را مربوط به سنین بالای ۵۰ سال بویژه سنین ۶۵ سال به بالا اعلام کرد.
نشانه های بالینی سرطان روده بزرگ
ملک زاده با اشاره به این که بسیاری از مبتلایان سرطان روده بزرگ در ابتدای بیماری، علامتی ندارند و با گذشت زمان علائم هشداردهنده بیماری آشکار می شوند، خونریزی از مقعد و مدفوع خونی ( خون موجود در مدفوع می‌تواند رنگ مدفوع را سیاه کند یا به صورت رگه‌های قرمز رنگ بر سطح مدفوع دیده شود)، تغییر در عادات اجابت مزاج که بیش از چند هفته مداومت داشته باشد مانند درد در هنگام اجابت مزاج یا تمایل به آن بدون داشتن مدفوع ، تغییر در حرکات روده، کاهش وزن بدن به دلیل ناشناخته در هر سنی، کم‌خونی و فقر آهن به دلیل ناشناخته، درد و پیچش پایدار در ناحیه پایین شکم را از جمله نشانه های بالینی سرطان روده بزرگ برشمرد.
منشأ ۹۵ درصد سرطان روده بزرگ
محقق بین المللی سرطان، منشآ تقریبا ۹۵ درصد موارد سرطان روده بزرگ را «پولیپ های آدنوماتوز روده» که برای مدت طولانی در روده وجود داشته باشند دانست و افزود: پولیپ‌های روده معمولاً علامت بالینی خاصی در بدن ایجاد نمی‌کنند؛ ولی به مرور زمان تبدیل به سرطان می‌شوند. دست کم ۵ تا ۱۰ سال طول می کشد که یک پولیپ در صورت عدم درمان و خروج از روده بزرگ، به توده سرطانی تبدیل شود.
ملک زاده گفت: پولیپ ها در همه سنین دیده می شوند اما در سنین بالای ۵۰ سال شایعتر است و می تواند خطرآفرین شود. هر چه اندازه پولیپ‌ها بزرگ‌تر و تعداد آنها بیشتر باشد، شانس بروز سرطان روده بزرگ و میزان خطر بدخیمی آن هم بیشتر می‌شود.
مهمترین عوامل خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ
به گفته رییس انجمن متخصصین گوارش و کبد ایران، سن ۵۰ سال و بالاتر(خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ با بالارفتن سن افزايش می‌يابد، به‌طوري‌كه تقریباً دو سوم موارد سرطان روده بزرگ در افراد ۵۰ ساله و مسن‌تر به وجود می‌آید)، سابقه داشتن پولیپ در روده بزرگ، سابقه سرطان روده بزرگ در بستگان درجه یک (پدر، مادر، برادر، خواهر یا فرزند) در سن کمتر از ۶۰ سال، سابقه بیماری‌های التهابی روده (کولیت السراتیو یا کرون) ،عوامل وراثتی و ژنتیکی، سبک زندگی ناسالم (مصرف دخانیات ، سیگار، قلیان یا تریاک،…، مصرف الکل) و نیز رژیم غذایی ناسالم (رژیم های کم کلسیم، کم شیر و کم فیبر، مصرف زیاد گوشت قرمز و فرآوری شده، غذاهای آماده یا فست فود، مصرف زیاد غذاهای نمک خورده و کباب شده با ذغال، مصرف کم سبزیجات و میوه های تازه) ، پرخوری، کم تحرکی، چاقی، کبد چرب غیرالکلی و دیابت، از جمله عوامل خطر بروز سرطان روده بزرگ است.
نقش مهم پرخوری، چاقی و بی تحرکی در افزایش سرطان روده بزرگ در ایران
ملک زاده با اشاره به سهم ۳۰ درصدی چاقی در بروز بسیاری از سرطانها همچنین هشدار داد: پرخوری، چاقی و اضافه وزن و کم تحرکی در ایران نقش بسیار موثری در افزایش سرطان روده بزرگ داشته است؛ نزدیک به ۷۰ درصد ایرانی ها یا چاق هستند یا اضافه وزن دارند ؛ ۹۰ درصد تحرک کافی ندارند و ۸۰ درصد از این مجموع، اصلا تحرک ندارند و این وضعیت، در ادامه روند صعودی نگران کننده سرطان روده بزرگ در ایران قطعا موثر است!
غربالگری کلید اصلی پیشگیری از افزایش سرطان روده بزرگ
عضو انجمن جهانی گوارش، با یادآوری این که رشد جمعیت و پیری جمعیت به شتاب بروز سرطان روده بزرگ که عمدتا در سنین بالای ۵۰ سال بروز می یابد، افزوده است، بر ضرورت رعایت سبک زندگی و رژیم غذایی سالم تاکید کرد اما اجرای برنامه های غربالگری را از مهمترین عوامل موفقیت کشورها در کنترل روند افزایشی سرطان روده بزرگ دانست و گفت: به طور کلی، کشورهای توسعه یافته سهم بیشتری در بروز و کشورهای در حال توسعه سهم بیشتری در مرگ ناشی از سرطان روده بزرگ ، به دلیل تفاوت در برخورداری از نظام ثبت سرطان پیشرفته، برنامه های غربالگری ، ارائه خدمات تشخیصی کافی و کیفیت مناسب تر و پیشرفته تر درمان دارند.
به گفته وی، نرخ بروز سرطان روده بزرگ در کشورهایی که برنامه غربالگری را طی دو سه دهه گذشته آغاز کرده اند ، کاهش یافته است
افزایش ۹۰ درصدی شانس درمان سرطان روده بزرگ با غربالگری در زمان طلایی
رییس پژوهشکده بیماری های گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره زمان انجام غربالگری روده بزرگ گفت: زمان طلایی برای انجام غربالگری سرطان روده بزرگ، مرحله قبل از پیدایش علایم است که شانس درمان و معالجه بیماری را تا ۹۰ درصد افزایش می دهد.
وی غربالگری روده بزرگ با روشهای مختلف را بی خطر و موثر دانست و گفت: تستهای غربالگری به روشهای مختلفی انجام می شود و متخصصان گوارش و کبد تشخیص می دهند که چه روشی برای چه بیماری مناسبتر است. در بین تستهای مختلف، کونولوسکوپی تنها روش تک مرحله ای است که بررسی و پیشگیری (برداشتن پولیپ های روده در صورت مشاهده حین کولونوسکوپی) را ترکیب می کند. در این روش بیمار، برداشتن پولیپ ها را احساس نمی کند. برداشتن پولیپ ها، مانع تبدیل آنها به پولیپ های سرطانی می شود. دفعات کونولوسکوپی هم به میزان خطر سرطان روده بزرگ درافراد و یافته های قبلی کولونوسکوپی بستگی خواهد داشت.
روشها و فواصل غربالگری روده بزرگ با کولونوسکوپی در افراد مختلف
ملک زاده درباره فواصل زمانی غربالگری روده بزرگ نیز گفت: کسانی که عضوی از خانواده آنها، سرطان روده بزرگ داشته است ، ۲ تا ۳ برابر سایرین در معرض خطر ابتلا به این نوع سرطان هستند و باید ۱۰ سال قبل از سن بروز سرطان روده بزرگ در عضو مبتلای خانواده ، مورد آزمایش و معاینه قرار گیرند. همچنین افرادی که به منظور پیشگیری از سرطان روده بزرگ، تحت کولونوسکوپی قرار می گیرند، اگر پولیپ نداشتند، باید هر ۱۰ سال یک بار مجددا کولونوسکوپی شوند؛ اگر یک تا سه پولیپ در روده بزرگ داشتند ، هر ۵ سال و اگر بیش از سه پولیپ داشتند، باید هر سه سال کولونوسکوپی شوند.
استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران افزود: دیگر روشهای غربالگری سرطان روده بزرگ نیز شامل آزمایش سالانه ایمونوشیمیایی مدفوع و آزمایش خون پنهان در مدفوع و تست هر سه سال یک بار Cologuard (جست و جوی دی ان ای مرتبط با سرطان روده بزرگ در مدفوع ) است. این روشها اگرچه نشانه های اولیه را شناسایی می کنند اما قادر به شناسایی پولیپ های سرطانی نیستند و در صورت مثبت بودن نتیجه این روشهای غربالگری، انجام کولونوسکوپی ضروری است.
چه کسانی، چند بار باید تحت غربالگری سرطان روده بزرگ قرار گیرند؟
رییس انجمن متخصصین گوارش و کبد ایران در پاسخ به این که چه کسانی باید تحت غربالگری برای پیشگیری از سرطان روده بزرگ قرار گیرند گفت: اساساً برنامه‌های غربالگری، افراد ظاهراً سالم و بدون مشکل خاص سلامتی را بیشتر مورد هدف قرار می‌دهند. اما افراد بالای ۵۰ سال بویژه کسانی که یکی از علائم خطر گفته شده را دارند باید تحت غربالگری روده بزرگ قرار گیرند. این افراد هر یک سال باید آزمایش مدفوع داده و هر ۱۰ سال غربالگری کولونوسکوپی شوند.
ملک زاده در پایان، بر تلاش بزرگ رسانه ای با همکاری جامعه پزشکی برای افزایش آگاهی عمومی در زمینه عوامل خطر و پیشگیری از سرطان روده بزرگ تاکید کرد.
انتهای پیام
* نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند