هریسون اشمیت، فضانورد آپولو ۱۷ از فرو بردن تصادفی گرد و غبار ماه جان سالم به در برد؛ اما شاید مسافران بعدی ماه چندان خوش شانس نباشند!
به گزارش دیده بان علم ایران، تحقیقات پژوهشگران دانشگاه “استونی بروک” آمریکا نشان می دهد تماس با خاک و گرد و غبار ماه می تواند تا حد مرگباری برای مسافران ماه خطرناک باشد به طوری که طی آزمایشها، سمیت خاک شبیه‌سازی شده ماه برای نابودی ۹۰ درصد از سلول‌های ریه و مغز کافی بوده است.
با این حساب “هریسون اشمیت”، فضانورد آپولو ۱۷ که در سال ۱۹۷۲ در جریان ماموریت شاتل “چلنجر” حین پیاده‌روی روی ماه، به طور تصادفی مقدار زیادی از گرد و غبار ماه را نفس کشید بسیار خوش شانس بوده که تنها یک روز به التهاب مخاط بینی، آبریزش از چشم، خشکی گلو و عطسه های مداوم گرفتار شده بود.
براساس یافته های این مطالعه که در شماره آوریل مجله GeoHealth منتشر شده، گرد و غبار در ماه رفتار نسبتا متفاوتی نسبت به گرد و غبار در زمین دارد. برای مثال، تیز است. زیرا در ماه باد نمی‌آید و گرد و غبار هرگز ساییده نمی‌شوند و به همین دلیل در صورت استنساق عمیق توسط فضانوردان، به راحتی می‌تواند به سلول‌های ریه نفوذ کرده و آنها را تخریب کند. مهم‌تر اینکه گرد و غبار ماه می‌تواند شناور بماند.
از آنجا که هیچ اتمسفری برای حفاظت از ماه در مقابل بمباران‌های ثابت بادهای خورشیدی و ذرات بارداری که حمل می‌کنند، وجود ندارد، خاک ماه می‌تواند از نظر الکترواستاتیکی شبیه لباس‌هایی با الکتریسیته ساکن باشد.
این بار الکتریکی می‌تواند به اندازه‌ای قوی باشد که خاک ماه در واقع در بالای سطح آن قرار داشته باشد. بنابراین برای خاک ماه به اندازه کافی آسان است که به قسمت‌های مختلف لباس فضانوردان بچسبد و آنها این ذرات خطرناک را با خود به داخل فضاپیما ببرند.
این ذرات می‌توانند با چسبیدن به تجهیزات حساس، باعث تخریب بدن فضانوردان شوند، چنان که بر سر اشمیت آمد.
از آنجا که دستیابی به خاک واقعی ماه بسیار دشوار است، محققان دانشگاه «استونی بروک» از پنج مدل مشابه در زمین برای شبیه‌سازی گرد و غبار ماه در نقاط مختلف آن استفاده کردند. شبیه‌سازها شامل خاکستر آتشفشانی از آریزونا، گرد و غبار به‌جا مانده از یک جریان گدازه در کلرادو و یک پودر آزمایشگاهی ساخته شده توسط آزمایشگاه زمین‌شناسی ایالات متحده برای استفاده در مطالعات خاک ماه بودند.
این تیم اثرات گرد و غبار ماه را بر اندام انسان، با مخلوط کردن نمونه‌های خاک به طور مستقیم با سلول‌های ریه انسان و سلول‌های مغز موش اندازه‌گیری کرد.
دانشمندان هر نمونه خاک را به سه درجه متفاوت از دانه‌بندی تقسیم کردند که خالص‌ترین آنها فقط چند میکرومتر (کمتر از عرض موی انسان) بود و به راحتی می‌توانست به ریه انسان نفوذ کند.
هنگامی که تیم ۲۴ ساعت بعد، سلول‌ها را بررسی کرد، دریافتند که هر نوع از خاک‌ها باعث مرگ سلول‌های مغزی و سلول‌های ریه با درصدهای متفاوت شده است. ریزترین نمونه، سلول‌ها را تا ۹۰ درصد از بین برد.
محققان نوشتند که سلول‌هایی که به طور کامل از بین نرفته‌اند، نشانه‌هایی از آسیب به DNA را نشان می‌دهند که ممکن است موجب سرطان یا بیماری‌های از بین برنده شبکه عصبی شوند.
محققان می‌گویند: واضح است که اجتناب از استنشاق گرد و غبار ماه برای کاوشگران آینده مهم و حیاتی خواهد بود.
ناسا البته این مشکل را جدی گرفته و در حال توسعه چندین روش فیلتر گرد و غبار است. نمونه هایی از این سپرهای حفاظتی همین حالا در ایستگاه فضایی بین‌المللی در حال آزمایش اند اما تا کوچک سازی و تعبیه این سپرها روی لباس‌های فضانوردی کمی راه است.
انتهای پیام
* نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند