انباشت آلودگی های نفتی، پسماندها و سموم کشاورزی، حیات دریای خزر را تهدید می کند

به گزارش دیده بان علم ایران، دکتر علی ماشینچیان مرادی، منابع آلاینده دریا را در سه گروه مورد بررسی قرار داد و گفت: گروه اول، شامل منابع آلاینده با منشاء خشکی است که عمده‌ترین منبع آلاینده دریا را تشکیل می‌دهند. این منبع آلاینده به‌ واسطه عدم مدیریت صحیح در دفع آلاینده‌های ناشی از فعالیت‌های شهری و صنعتی است که در نزدیکی سواحل یا آبراه‌های ورودی به دریاها انجام شده است.

وی ادامه داد: گروه دوم از منابع آلاینده دریا تأسیسات دریایی مثل تاسیسات نفت و گاز است که در خود دریا واقع هستند. منبع سوم آلاینده دریاها نیز ناشی از آلودگی هوا است که به‌واسطه نزولات جوی وارد آن می‌شود.

ماشینچیان مرادی گفت: از آنجایی که دریای عمان و خلیج فارس به آب‌های آزاد راه دارند، اگر آلودگی وارد آن‌ها شود، به‌واسطه گردش جریانات دریایی و اقیانوسی و حجم زیاد آب، به مرور زمان از بین می‌رود. اما دریای خزر چون اکوسیستمی بسته دارد، آلاینده‌های ورودی به آن به مرور انباشته شده و چون میزان آلودگی ورودی از ظرفیت خودپالایی این دریاچه بیشتر می‌شود، زنگ خطر را برای دریای خزر به صدا درخواهد آورد.

وی با بیان اینکه دریای خزر در معرض ورود آلاینده‌های نفتی و میکروبی قرار دارد، تصریح کرد: استحصال نفت و گاز توسط کشورهای حاشیه دریای خزر باعث ایجاد آلودگی نفتی در آن شده است که با توجه به جریانات دریایی این آلودگی علاوه بر سواحل کشورهای استحصال‌کننده نفت و گاز در این دریا، به سواحل ایران نیز می‌رسد. آلودگی میکروبی که منشاء اصلی آن را فاضلاب‌های شهری ورودی به رودخانه‌ها و دریا تشکیل می‌دهند نیز از جمله مواردی است که در صورت عدم توجه به جلوگیری از ورود این آلاینده‌ها به دریای خزر در آینده با معضلات جدی روبرو خواهیم شد.

وی با بیان اینکه آلودگی ناشی از آلاینده‌های حاوی فلزات سنگین نظیر کادمیوم، سرب و جیوه نیز از جمله آلودگی‌های دریاها به شمار می‌آیند، گفت: از آنجایی که برخی از این فلزات سنگین جذب بدن آبزیان می‌شوند، بررسی و ارزیابی شرایط و میزان این فلزات در بدن آبزیان که به نوعی با سلامت انسان در ارتباط است، باید بیش از گذشته مورد توجه قرار بگیرد.

عضو هیأت علمی واحد علوم و تحقیقات، افزود: از دیگر معضلاتی که در حوزه آلودگی‌های دریا با آن روبرو هستیم، آلودگی پسماندهای جامد به خصوص پلاستیک‌ها در دریاها است. متأسفانه این میزان آلودگی به حدی زیاد است که حتی در تصاویر ماهواره‌ای در اقیانوس‌ها نیز قابل مشاهده است.

وی مصرف بی‌رویه سموم کشاورزی را نیز از دیگر دلایل آلودگی دریا‌ها بیان کرد و ادامه داد: درست است که امروزه به جای سموم کشاورزی نظیر ددت که پایدار و تجزیه‌ناپذیر بودند، از سموم کشاورزی قابل تجزیه در طبیعت استفاده می‌شود، اما این امر به آن معنا نیست که این سموم بر محیط زیست تأثیری نداشته باشند. استفاده بی‌رویه از هر گونه سموم شیمیایی بدون شک برای محیط زیست و به‌خصوص آبزیان خطرناک خواهد بود.

ماشینچیان با بیان اینکه همه ما در قبال حفاظت از محیط زیست مسئول هستیم، خاطرنشان کرد: متأسفانه برخی تصور می‌کنند تنها سازمان حفاظت از محیط زیست است که باید در حوزه کاهش و پاکسازی آلودگی در محیط زیست اقدام کند، معتقدم اگر مردم نسبت به این امر احساس مسئولیت نکنند، هیچگاه سازمانی با چند هزار پرسنل نمی‌تواند آلودگی‌های ایجاد شده از سوی ده‌ها میلیون نفر را از بین ببرد.