ایران در رشد علمی چهارم دنیاست

به گزارش دیده بان علم ایران، دکتر محمدجواد دهقانی، در سمیناری در مالزی با عنوان «ایران قدرت نوظهور علمی« گفت: جمهوری اسلامی ایران از لحاظ کمیت تولید علم، سریعترین رشد را در بین کشورهای دنیا تجربه کرده است بنحوی که براساس اطلاعات مستخرج از پایگاه استنادی اسکوپوس در سال ۲۰۱۴ از لحاظ رشد کمیت علم، ایران حائز رتبه چهارم بین المللی شد.

وی افزود: ایران در سال ۲۰۰۰ رتبه ۴۸ کمیت تولید علم دنیا را در اختیار داشت، اما هم اکنون در سال ۲۰۱۵ براساس این کمیت رتبه ایران به جایگاه ۱۶ دنیا ارتقا یافته است.

دهقانی افزود: در سال ۲۰۰۰ ایران تنها ۰.۲ درصد از کل کمیت علم دنیا را تولید می کرد در حالیکه در سال ۲۰۱۵ این رقم به ۱.۵ درصد رسید. باید در نظر داشت که کمیت علم دنیا نیز در این مدت دائم در حال رشد بوده است. براساس کمیت تولید علم، جمهوری اسلامی ایران در سال ۲۰۱۵ در میان کشورهای اسلامی رتبه نخست و در بین کشورهای عضو جنبش عدم تعهد رتبه دوم را در اختیار دارد.

سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام در این سمینار خاطر نشان کرد: براساس اطلاعات کمیت تولید علم مستخرج از پایگاه استنادی ISI در سال ۲۰۱۴ ، ایران در حوزه مهندسی رتبه هفتم دنیا را در اختیار دارد. در علوم مواد رتبه نهم دنیا را کسب کرده ایم. در حوزه های ریاضی و شیمی ایران در جایگاه ۱۲ دنیا قرار دارد. در حوزه های علوم رایانه و کشاورزی رتبه ایران در سطح بین المللی ۱۴ است.

وی افزود: جمهوری اسلامی ایران نه فقط از جنبه کمیت تولید علم  بلکه به لحاظ کیفیت تولید علم نیز پیشرفت های قابل ملاحظه ای داشته است. یکی از شاخص های ارزیابی کیفی میزان استنادات صورت گرفته به مقالات و چاپ مقاله در مجلات با ضریب تاثیر بالا است.

دهقانی گفت: در واقع ضریب تاثیر مجله بیانگر میزان اثرگذاری آن مجله در حوزه موضوعی مورد نظر می دانند و در بسیاری متون آن را نشانه میزان کیفیت مجلات می دانند، از همین رو مقالاتی که در مجلات با ضریب تاثیر بالاتر چاپ می شوند را نشانی از کیفیت مقالات می دانند.

وی یادآور شد: در چند سال اخیر توجه مسئولان آموزش عالی، دانشگاه ها و موسسات پژوهشی کشور به مساله کیفیت مقالات و تولیدات علمی معطوف شده است. تعداد مقالات پر استناد (Highly Cited)  ایران (یک درصد برتر) از ۱۴ مقاله در سال ۲۰۰۵ به ۲۰۶ مقاله در سال ۲۰۱۵ افزایش یافته و سهم ایران از مقالات برتر دنیا از ۰.۱۵ درصد در سال ۲۰۰۵ به ۱.۴ درصد در سال ۲۰۱۴ افزایش یافته است.

سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام خاطرنشان کرد: در سال ۲۰۰۰ تنها ۲۰۶ مقاله در مجلات چارک اول منتشر کرده بودیم اما هم اکنون در سال ۲۰۱۴ تعداد این مقالات به ۶۶۲۵ مورد رسیده است.

وی گفت: مجلات چارک اول موثرترین نشریات علمی بین المللی را تشکیل می دهند. ایران در سال ۲۰۰۰ تنها ۰.۱ درصد از مقالات مجلات چارک اول دنیا را به خود اختصاص داده بود اما در حال حاضر و در سال ۲۰۱۴ سهم ایران به ۰.۸ درصد افزایش یافته است که خود نشان دهنده رشد کیفی تولیدات علمی کشور است.

دهقانی افزود: ایران در سال ۲۰۱۰ تنها ۰.۸۵ درصد از استنادهای دنیا را دریافت می کرد اما سهم ایران در سال ۲۰۱۴ افزایش یافت به نحوی که سهم ایران از کل استنادهای دنیا به ۱.۳۶ درصد رسیده است که خود بیانگر رشد کیفی تولیدات علمی کشور است.

وی در این سمینار به ارائه وضعیت دانشگاه های کشور در رتبه بندی های بین المللی پرداخت و گفت: در آخرین رتبه بندی های بین المللی ارائه شده تعداد ۸ دانشگاه از کشور در رتبه بندی تایمز حضور یافته اند و هم اکنون ۱۳ دانشگاه کشور در مجموع دانشگاه های برتر دنیا در رتبه بندی لایدن قرار گرفته اند. همچنین ۸ دانشگاه ایرانی در رتبه بندی جهانی یو.اس.نیوز به عنوان دانشگاه های برتر دنیا معرفی شده اند.