شکسته شدن و شکل گیری دنباله دار‌ها

به گزارش دیده بان علم ایران، براساس مطالعات جدیدی که درباره دنباله‌دارهای دوره‌ای (دنباله‌دارهایی که گردش‌شان به دور خورشید کمتر از ۲۰۰ سال طول می‌کشد) انجام شده است، دانشمندان گمان می‌کنند دنباله‌دار «۶۷ پی/چوریوموف-گراسیمنکو» ابتدا به دو تکه تقسیم شده است و این تکه‌ها بعداً دوباره به یکدیگر پیوسته‌اند. فرآیندی تکرار شونده که برای سیر تکامل دنباله‌دارها ضروری است.

تعدادی از دانشمندان دانشگاه‌ پردو و دانشگاه کلرادو در بولدر واقع در امریکا و دیگر دانشمندان، هسته این دنباله‌دار را که از سال ۲۰۱۴ میلادی از طریق مأموریت رزتا (که آژانس فضایی اروپا در حال انجام آن است) بررسی و موشکافی شده است، مطالعه کردند.

‌آن‌ها یک جسم دو تکه یافته‌اند که هرکدام از قسمت‌های آن صد‌ها متر طول دارد و یک گردن باریک دو لوب دنباله‌دار را به یکدیگر متصل کرده است.

گروه تحقیقاتی متوجه فوران‌هایی از گاز و غبار شده‌اند که به دلیل چرخش هرچه سریع‌تر هسته به فضا پرتاب ‌شده‌، تا جایی که فشار درونی باعث ایجاد ترک بزرگی بر روی دنباله‌دار و در نهایت شکافته شدن آن شده است. وقتی این اتفاق افتاده دو قسمت جدا شده برای مدتی به دور یکدیگر چرخید‌ه‌اند‌ و درنهایت با فرآیندی آهسته دوباره ادغام شده و به شکل جدید درآمده‌اند.

دانشمندان پروژه بیان می‌کنند: «هیچ کدام از دوقطعه قدرت فرار از یکدیگر ندارند. آن‌ها به دور یکدیگر شروع به گردش می‌کنند و هفته‌ها، روزها و ساعت‌ها طی برخورد‌های آرامی به هم می‌پیوندند و ساختار جدید هسته را به‌ وجود می‌آورند. این الگو ممکن است در تمام عمر دنباله‌دار ادامه داشته باشد.»

پژوهش‌هایی که در گذشته در دانشگاه برن سوئیس، انجام شده‌ بیانگر آن است که ترک‌های روی سطح امکان دارد به دلیل نیرو‌های کشندیِ ناشی از جاذبه مشتری به‌وجود آمده باشند که البته این امر نیازمند گذر از کنار مشتری با فاصله نزدیک است.

تیم تحقیقاتی برای فهم این نکته که اگر چرخش‌ها به جای ۱۲ ساعت در شش یا هفت ساعت طول بکشد چه اتفاقی روی خواهد داد، مدل‌سازی‌ کرده‌ است. این افزایشِ سرعت در چرخش باعث افزایش فشار و شکل‌گیری ترک‌ها دقیقاً در همان محل‌هایی شد که قابل مشاهده‌اند. دانشمندان پروژه معتقدند در حال حاضر دارای فهم جدیدی از اینکه دنباله‌دار‌ها چگونه تکامل می‌یابند، هستند.

آن‌ها بیان می‌کنند که برای گردش سریع‌تر هسته چندین دلیل وجود دارد. ممکن است اثر گرانشی‌ به وجود آمده از خورشید یا مشتری در این امر دخیل باشد، همچنین احتمال دارد ترکیبات منجمد مانند آمونیاک و کربن دی اکسید که هر دو در سطح دنباله‌دار وجود دارند و مستقیماً از جامد به گاز تبدیل می‌شوند (فرآیند تصعید) در فرآیند گردش مؤثر باشند.

سایر دنباله‌دارهای دوره‌ای، به طور مثال هالی پی۱، معمولاً به شکل دو لوبی شناخته می‌شوند. به نوشته تارنمای نجوم، از بین هفت دنباله‌داری که تاکنون با کیفیت بالا مشاهده شده‌اند، پنج دنباله‌دار از جمله ۶۷ پی و هالی پی ۱ دو لوبی هستند.

آیا می‌توان این را یک خاصیت مشترک بین دنباله‌دارهای دوره‌ای دانست؟ محققان پروژه اظهار دارند، نتیجه‌گیری‌ها درباره اینکه بقیه این دنباله‌دارها دو لوبی هستند به اندازه ۶۷ پی واضح نیست.

آن‌ها معتقدند بقیه دنباله‌دارهایی که فرآیند تصعید در آن‌ها اتفاق می‌افتد شکل کشیده‌ای دارند، اما لزومی وجود ندارد که همه دنباله‌دار‌های کشیده طبیعتی دو لوبی داشته باشند.

انتهای پیام