پژوهشگران دانشگاه شهید باهنر کرمان نمونه‌های آزمایشگاهی از یک نانوکامپوزیت ساخته‌اند تا به کمک آن بتوان ترکیبات آروماتیک را از پساب‌های آلوده صنایع جداسازی کرد. این نمونه‌ها نسبت به نمونه‌های صنعتی به روشی ساده‌تر و با هزینه‌ای پایین‌تر قابل ساخت هستند.
به گزارش دیده‌بان علم ایران ترکیبات آروماتیک تک حلقه‌ای، شامل بنزن، تولوئن، اتیل بنزن و ایزومرهای زایلن، به BTEX مشهورند که خصوصیات فیزیکی و شیمیایی مشابه دارند. مشخصه‌ی اصلی این ترکیبات سرعت بالای تبخیر آن‌هاست. این مواد در صنایع داروسازی و شیمیایی به طور وسیعی کاربرد دارند و از اجزای اصلی تشکیل دهنده‌ی بنزین به شمار می‌روند.
منصوره بهزادی با اشاره به اینکه همگی این ترکیبات، خصوصاً بنزن، به شدت سرطان‌زا بوده و تأثیرات مخربی را بر روی بافت‌های سازنده‌ی سلول‌های خون به ویژه سلول‌های مغز استخوان می‌گذارد، عنوان کرد: «با توسعه‌ی روش‌های اندازه‌گیری این ترکیبات در نمونه‌های مختلف، می‌توان راه حلی جهت کاهش و یا حذف اثرات زیان بار این گونه مواد بر سلامت بشر و محیط زیست ارائه کرد.»
به گفته این محقق، در طرح حاضر نانوکامپوزیتی طراحی شده است که به کمک آن بتوان میزان ترکیبات نام برده را در نمونه‌‌ی آب‌های آلوده مورد آزمایش، اندازه‌گیری و جداسازی نمود. روش مورد استفاده جهت جداسازی این ترکیبات میکرواستخراج فاز جامد بوده است.
میکرواستخراج فاز جامد، یکی از مهم‌ترین و پرکاربردترین روش‌های استخراج است. در این روش با استفاده از جاذب‌های مناسب که به روش الکتروشیمیایی بر روی یک سیم نازک فلزی پوشش داده شده، آنالیت‌های مورد نظر جداسازی و اندازه‌گیری می‌شوند. به همین منظور در کار حاضر با استفاده از پودر گرافیت، نانوورقه‌های اکسید گرافن تهیه شده و سپس یک پوشش نانوکامپوزیتی پلیمری با استفاده از این نانوورقه‌ها و مونومر ارتو-انیسیدین بر روی سیم استیل ضد زنگ سنتز شده است.
بهزادی در ادامه به بیان ویژگی‌های اصلی نانوکامپوزیت طراحی شده پرداخت و گفت: «تلاش اصلی بر این بوده است که پوشش جدیدی تهیه شود که نسبت به پوشش‌های تجاری راحت‌تر و ارزان‌تر سنتز شود. همچنین از نظر قابلیت استخراج و حذف آلاینده‌ها نیز توانایی بیشتر و یا قابل مقایسه‌ای با آنها داشته باشد تا بتواند در آینده جایگزین مناسبی برای پوشش‌های تجاری باشد.»
نتایج آزمایش‌ها نشان دهنده‌ی این مطلب است که نانوکامپوزیت تهیه شده توانایی جداسازی و حذف این مواد را به طور مؤثری دارد. لذا به نظر می‌رسد که با استفاده از نانوکامپوزیت تهیه شده می‌توان میزان آلاینده‌های سرطان‌زا در محیط‌های آبی مختلف را اندازه‌گیری کرد.
این تحقیقات حاصل تلاش‌های منصوره بهزادی- فارغ‌التحصیل دکتری شیمی تجزیه از دانشگاه شهید باهنر کرمان- و دکتر محمد میرزایی – عضو هیأت علمی دانشگاه شهید باهنر- است.
انتهای پیام
* نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند