سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت: با تصویب کلیات عضویت ایران در پروژه ایتر (پروژه بین‌المللی گداخت هسته‌ای) در شورای بین‌المللی پروژه، نهایی شدن عضویت ایران در انتظار ارزیابی و تایید نهایی اعضاست.
به گزارش دیده‌بان علم ایران، بهروز کمالوندی با اشاره به آخرین وضعیت مشارکت ایران در پروژه بین‌المللی گداخت هسته‌ای، گفت: بعد از سفر و بازدیدهای دوجانبه رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان و رئیس و اعضای پروژه بین‌المللی گداخت هسته‌ای و امضای قراردادهای همکاری، اقدامات خوب و مثبتی در این راستا صورت گرفته و تنها مرحله نهایی برای عضویت ایران در پروژه ایتر باقی مانده است.
وی ادامه داد: در شورای کنونی، موضوع «عضویت همراه» ایران باید در شورای تخصصی این پروژه مورد بررسی قرار بگیرد که این موضوعات در شورای مربوطه معمولا در دو مرحله مطرح می‌شود. البته در مرحله اول کلیات موضوع عضویت ایران بررسی شد و همه اعضا با آن موافقت کردند، حال در مرحله دوم هر یک از کشورها باید به صورت مستقل بررسی‌ها و ارزیابی‌های خود را انجام داده و نظر خود را به صورت رسمی به شورای ایتر اعلام کنند که پس از آن یک توافق نامه نهایی با شورای مذکور امضا می‌شود.
ایران در پروژه ایتر به عنوان عضو همراه فعال خواهد بود
کمالوندی افزود: نحوه مشارکت ایران در پروژه گداخت هسته‌ای در قالب مشارکت و عضویت همراه است که این نوع عضویت با عضویت کامل در پروژه متفاوت است. عضو اصلی و کامل در پروژه ایتر از جهات مختلف به‌ویژه در بحث تعهدات مالی با عضویت‌های دیگر تفاوت دارد. البته ایران در حوزه‌هایی مانند تشخیص و به‌کارگیری سنسورهای شناسایی با پروژه مذکور همکاری می‌کند.
ایران به دنبال انتقال تجربیات در عرصه گداخت هسته‌ای از پروژه ایتر است
سخنگوی سازمان انرژی اتمی، ادامه داد: پروژه گداخت هسته‌ای یک پروژه بلندمدت است. این پروژه افق سال‌های ۲۰۲۰، ۲۰۳۰، ۲۰۴۰ و ۲۰۵۰ را برای خود ترسیم کرده که این پروژه برای هر کدام از این افق‌ها، اهدافی را تعیین کرده است، از این رو ایران به دنبال آن است که به عنوان یک عضو همراه هم به پروژه ایتر کمک کند و هم اینکه از این پروژه به لحاظ تجربی کمک دریافت کنیم.
پروژه ایتر به دنبال ساخت راکتور گداخت هسته‌ای ۵۰۰ مگاواتی تا سال ۲۰۵۰ است
وی افزود: ایتر به دنبال آن است که در سال ۲۰۳۰ بتواند به حدی از راکتور آزمایشی برسد تا بعد از آن، اقدامات بهبود این فرآیند را صورت دهد و آنها در افق ۲۰۵۰ به دنبال ساخت یک راکتور گداخت هسته‌ای ۵۰۰ مگاواتی در فرانسه هستند. البته این پروژه از لحاظ تئوری و بر روی کاغذ درست پیش رفته و در شرایط کنونی این پروژه به دنبال ایجاد یک مدل آزمایشی در این عرصه هستند.
کمالوندی درباره اهمیت پروژه گداخت هسته‌ای، افزود: به طور حتم در دهه‌های آتی، منابع سوخت‌های فسیلی و انرژی‌های تجدیدناپذیر مانند نفت، گاز و اورانیوم به اتمام می‌رسد و بشر نیاز به یک انرژی دائمی دارد، که در این عرصه پروژه گداخت هسته‌ای دارای اهمیت بالایی است.
تعهدات مالی ایران در ایتر به صورت پلکانی افزایش می‌یابد
سخنگوی سازمان انرژی اتمی در رابطه با میزان حق عضویت ایران در پروژه ایتر به «خانه ملت» گفت: تعهدات مالی ایران در پروژه مذکور به صورت پلکانی تعریف شده، اما قطعا درباره میزان آن باید مذاکراتی انجام شود.
گفتنی است در فناوری همجوشی (گداخت) هسته ای بر خلاف پدیده شکافت هسته ای که در آن اتم های سنگین همچون اورانیوم دچار واپاشی می شوند و از این طریق انرژی تولید می شود، تلاش می شود که عناصر سبک مانند هیدروژن به هم جوش بخورند تا از آنها انرژی خارج شود. در حالی که برای شکافت هسته ای از نیروگاه های هسته ای متعارف استفاده شده و به شکل دیگری در قالب بمب هسته ای نیز از شکافت هسته ای استفاده می شود؛ اما در گداخت هسته ای برای جوش خوردن عناصر سبک و تشکیل عناصر سنگین و گرفتن انرژی، شرایط بسیار پیچیده ای لازم است که تنها در هسته داخلی ستاره ها اتفاق می افتد. در واقع گرمای خورشید حاصل گداخت هسته ای است و عناصر هیدروژن داخل مرکز خورشید به هم جوش خورده و تشکیل انرژی می دهند. بنابراین بر روی زمین ایجاد شرایطی که بتوان هیدروژن ها را با هم جوش داد و انرژی گداخت از آن به دست آورد، بسیار سخت است.
راکتور گرماهسته‌ای آزمایشی بین‌المللی (International Thermonuclear Experimental Reactor) مشهور به ITER، بزرگترین طرح یک راکتور همجوشی هسته ای که تا کنون طراحی شده و بر پایهٔ محصورسازی مغناطیسی بنیاد نهاده شده‌است.
برای آغاز فرایند همجوشی، نیاز است که سوخت همجوشی را که از دوتریوم و تریتیوم تشکیل شده، به دمای بالایی برسانیم. این دما نزدیک ۱۰۰ میلیون درجه سانتیگراد است. یکی از روش‌های پیشنهاد شده محصور کردن پلاسما با کاربرد میدان مغناطیسی است.
طرح ایتر در ۱۹۸۵ نخست در گفتگوهایی میان اتحاد جماهیر شوروی و آمریکا مطرح شد و طی سال‌های بعد، شماری دیگر از کشورها به پروژه پیوستند.
هدف این پروژه تولید انرژی برق ارزان و سالم و تداوم پذیر با استفاده از فرآیند هم جوشی در نوع جدید رآکتور هسته ای است. البته ایتر پروژه ای زمان بر است و برای دستیابی به اهداف خود به زمانی حدود چهل سال نیاز دارد. بدین ترتیب که قرار است در سال ۲۰۲۵ اولین فرآیند گداخت هسته ای را در آن مشاهده کنند و امید می رود در طی سال های ۲۰۴۰ تا ۲۰۵۰ این پروژه به صورت تجاری دربیاید.
پیوستن جمهوری اسلامی ایران به این پروژه بر اساس «ضمیمه سه برجام» صورت می گیرد که در آن به همکاری های ۱+۵ با ایران در خصوص فناوری های نو از جمله گداخت هسته ای اشاره شده است.
انتهای پیام
* نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند