۹۰ سال پیش در دوم آذرماه ۱۳۰۵ در محله «دولت خانه» که برخلاف نام‌اش از فقیرنشین‌ترین مناطق کرمان بود پسری دیده به جهان گشود که سرمای فقر سالهای کودکی و نوجوانی خود را با گرمای عشقی سوزان به دانش و آموزگاری پشت سرگذاشت و بعدها با آموزهان و معلمان نام‌آشنای کشور هستند چهره ماندگار آموزش و ترویج دانش ریاضی ایران لقب گرفت.
به گزارش دیده‌بان علم ایران، زنده یاد پرویز شهریاری ضمن فعالیت مستمر آموزشی در مدارس که از سال ۱۳۲۴، همزمان با آغاز تحصیلات دانشگاهی وی، شروع شده بود، انتشار و سردبیری نشریه های معتبری همچون «آشتی با ریاضیات» و «دانش و مردم»، حضور فعال در تحریریه «رشد برهان ریاضی» و انتشار صدها مقاله در باب ریاضیات را در کارنامه علمی خود داشت.
استاد تا زمان فوتش در اردیبهشت ماه ۱۳۹۱ افزون بر این، بیش از جلد ۱۰۰ کتاب ترجمه و گردآوری کردند که سلسله کتاب های «ریاضیات به زبان ساده» و «سرگرمی در ریاضیات» و «رمان های علمی» جایگاه ویژه ای در ترویج علم در ایران دارد.
پرویز شهریاری دوم آذرماه ۱۳۰۵ در خانواده دهقان فقیری که زندگی را با کار روی زمین اربابی می گذراند به دنیا آمد. پس از اتمام دوران ابتدایی خود در دبستان کاویانی به دبیرستان ایرانشهر و سپس دانشسرای مقدماتی کرمان رفت و از آنجا که شاگرد اول و دوم‌ها می‌توانستند برای ادامه تحصیل به تهران بروند، در دانشکده ادبیات تهران به تحصیل مشغول شد؛ اما به دلیل شلوغی (۳۵۰ نفره) کلاس‌های ادبی و از آنجا که در مجموع شش نفر از آنها فارغ‌التحصیل می‌شدند به رشته ریاضی که کمتر از ۱۰ دانشجو داشت، تغییر رشته داد.
وی، پس از پایان کلاس مقدماتی (معادل سال آخر دبیرستان) درصدد ورود به دانشگاه بر آمد.
شهریاری جوان مایل بود که تحصیلات خود را در دانشکده فنی دانشگاه تهران ادامه دهد، ولی پس از مدتی دریافت که فارغ‌التحصیلانی نظیر وی جز از طریق ورود به دانشکده علوم یا ادبیات حق تحصیل در دانشگاه را ندارند؛ بنابراین از سال ۱۳۲۴ در رشته ریاضی دانشکده علوم ثبت‌نام کرد و همزمان به تدریس در دبستان کاخ واقع در میدان رشدیه و کلاس‌های شبانه اقدام کرد.
نخستین کتاب شهریاری در سال ۱۳۲۷ به چاپ رسید و در فروردین سال بعد برای نخستین بار به اتهام فعالیت‌های سیاسی و ضدسلطنتی برای مدت سه ماه روانه بازداشتگاه شد و از شرکت در امتحان نهایی باز ماند.
پرویز شهریاری در دوران زندان، زبان روسی را که یکی از مهمترین زبان‌های علمی روزگار بود، به طور کامل فراگرفت که برکات این امر در طول بیش از نیم قرن تلاش‌های علمی وی در ترجمه ده‌ها کتاب علمی از زبان روسی نمود یافته است.
شهریاری جوان در سال ۱۳۲۹ – یعنی زمانی که هنوز در زندان بود – یک مجموعه کتاب درسی ریاضی دوره اول دبیرستان را تالیف کرد و نخستین اثر ترجمه خود را که یادگار دوران زندان بود در سال ۱۳۳۱ با عنوان «تاریخ حساب رنه تاتون» منتشر کرد.
وی از همان سال، تحصیلات خود در دانشکده علوم را ادامه داد و در کنار آن تا ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۳ سردبیری هفته‌نامه «وهومن» را برعهده گرفت.
شهریاری، سرانجام در خرداد ماه سال ۱۳۳۲ لیسانس ریاضی دانشکده علوم و لیسانس دانشسرای عالی را دریافت کرد و با حکم آموزش و پرورش تا خرداد ماه ۱۳۳۳ به تدریس در دبیرستان‌های شیراز پرداخت.
شهریاری در تابستان سال ۱۳۳۴ ازدواج کرد که ثمره این ازدواج پنج فرزند بود که تمامی آنها جز فرزند دومشان که در هشت سالگی در اثر تصادف فوت کرد، به مدارج عالی علمی و تحصیلی دست یافته‌اند.
استاد تا آذرماه ۱۳۳۵ زندگی مخفیانه داشت و در آن مدت با نام مستعار در یک دبیرستان و آموزشگاه شبانه تدریس می‌کرد تا این که دستگیر شد و مدت ۴۰ روز همراه با زن و فرزندش در خانه‌ای در تهران تحت بازداشت قرار گرفت و پس از آن به زندان پادگان قصر و سپس به قزل قلعه منتقل شد.
استاد شهریاری در فروردین ماه ۱۳۳۷ با قید کفایت آزاد شد و از مهرماه سال ۱۳۳۸ به صورت حق‌التدریسی در دبیرستان‌های مختلف تهران به آموزش دانش‌آموزان همت گمارد.
راه‌اندازی نخستین کلاس کنکور در ایران، گروه فرهنگی خوارزمی، تاسیس دبیرستان پسرانه و انتشارات خوارزمی، تاسیس دبیرستان دخترانه مرجان، تدریس در دانشکده فنی دانشگاه تهران و دانشسرای عالی از جمله اقدامات استاد تا سال ۱۳۴۲ بود.
وی از سال ۱۳۴۲ تا ۱۳۴۹ در کنار فعالیت‌های وسیع آموزشی خود ۹۰ شماره از مجله «سخن علمی و فنی» را منتشر کرد.
استاد شهریاری، همچنین از سال ۱۳۴۶ تا ۱۳۵۴ سرپرست دفتر ترویج علوم وزارت آموزش عالی بود و در آن مدت، نشریه‌ای به نام مسائل دانشگاهی برای استفاده استادان دانشگاه‌ها منتشر می‌کرد. وی در فاصله سالهای ۱۳۵۰ تا آذرماه ۱۳۵۴ گروه فرهنگی مرجان، انتشارات توکا و مدرسه عالی علوم اراک را پایه‌گذاری کرد.
شهریاری، خود تا سال ۱۳۵۶ در این مدرسه عالی که با کمک دکتر عبدالکریم قریب و دکتر حسین گل‌گلاب راه‌اندازی کرده بود، تدریس کرد. استاد همچنین از سال ۱۳۵۴ تا ۱۳۶۲ مسوولیت نشریه‌های جانبی دانشگاه آزاد و از سال ۱۳۵۶ تا اسفند ۱۳۷۱، انتشار ۷۰ شماره از مجله «آشتی با ریاضیات» و «آشنایی با ریاضیات» و هفت شماره از نشریه «آشنایی با دانش» را برعهده داشت.
سردبیری نشریه «چیستا» از جمله دیگر فعالیت‌های علمی و فرهنگی استاد است که از شهریور ماه ۱۳۶۰ تداوم داشته است. علاوه بر این وی از سال ۱۳۷۹ تا مهر ماه ۱۳۸۰، ۱۷ شماره از ماهنامه «دانش و مردم» را منتشر کرد.
در بیست و ششمین کنفرانس ریاضی کشور که فروردین ماه ۱۳۷۴ در کرمان برگزار شد به پاس یک عمر تلاش علمی و آموزشی استاد پرویز شهریاری از او به عنوان پیشکسوت ریاضی تجلیل شد. در سالهای ۱۳۷۶ و ۱۳۷۸ نیز در نخستین کنفرانس آموزشی ریاضی در اصفهان و سومین گردهمایی شکوفه‌های ریاضی در دانشکده علوم ریاضی دانشگاه شهید بهشتی از وی تقدیر شد.
در سال ۱۳۷۹ به مناسبت سال جهانی ریاضیات (سال ۲۰۰۰) در مراکز مختلف به عنوان پیشکسوت از استاد شهریاری تجلیل شد و در اردیبهشت ماه ۸۱ در مراسمی ویژه با حضور وزیر وقت علوم، تحقیقات و فن‌آوری، دکتری افتخاری ریاضی دانشگاه کرمان به استاد اعطا شد.
استاد پرویز شهریاری همچنین در آبان ماه ۱۳۸۴ در پنجمین همایش «چهره‌های ماندگار» به عنوان چهره ماندگار آموزش ریاضیات ایران تقدیر شد.
از این استاد بزرگ بالغ بر ۶۰ عنوان کتاب درسی ریاضیات – از جمله دروه کتاب‌های درسی ریاضی سه سال اول دبیرستان نظام قدیم، دروه‌ی کامل ریاضیات دبیرستانی و کتاب‌های مسائل مربوط به آن و جبر سال سوم رشته‌ی ریاضی فیزیک و سه جلد کتاب آنالیز ریاضی – بیش از ۹۷ کتاب کمک درسی – به صورت ترجه و تالیف – حدود ۲۰ کتاب در زمینه‌های مختلف تاریخ، فلسفه، کاربرد و آموزش ریاضایات و ۹ جلد کتاب سرگرمی در ریاضیات به دانش‌آموزان و دانش‌پژوهان ریاضی کشور ارائه شده است.
استاد شهریاری علاوه بر این آثار، حدود ۱۴ عنوان کتاب دیگر در زمینه‌های مختلف تالیف یا ترجمه کرده که در این ارتباط می‌توان به کتاب‌های دانشمندان و هنرمندان، خانه اهریمن، دانش و شبه دانش، دو درس کوتاه درباره دیرین‌شناسی، قطاری که در بعد چهارم گم شد و نظریه نسبیت در مساله‌ها و تمرین‌ها اشاره کرد.
استاد پرویز شهریاری، چهره ماندگار ریاضی کشور سرانجام بامداد جمعه، ۲۲ اردیبهشت ماه ۹۱ در بیمارستان جم تهران بر اثر سکته قلبی چشم از جهان فروبست. پیکر استاد، عصر همان روز در آرامگاه زرتشتیان تهران در قصر فیروزه به خاک سپرده شد.
انتهای پیام
* نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند