محققان دانشگاه تبریز با همکاری پژوهشگران دانشگاه آتا ترک موفق به تولید نانوکامپوزیت‌هایی برای حذف مواد دارویی موجود در پساب صنایع داروسازی شدند.
به گزارش دیده‌بان علم ایران در دهه‌های اخیر با افزایش صنعتی شدن زندگی مردم، حجم بالای آلاینده‌های دارویی از دغدغه‌های اصلی دولت‌ها شده است. درصورتی که آلاینده‌های دارویی موجود در پساب صنایع داروسازی بدون تصفیه وارد محیط‌زیست شوند، موجب اختلال در اکوسیستم آبی می‌شوند.
این آلاینده‌ها با توجه به ساختار خود در مقابل روش‌های تصفیه فیزیکی مانند جذب سطحی توسط کربن فعال، انعقاد و فیلتراسیون غشایی مقاوم هستند. روش سونوکاتالیستی با استفاده از کاتالیست‌های ناهمگن یک روش سریع با عملکرد آسان و با صرفه اقتصادی است که با طیف وسیعی از مواد آلاینده آلی بدون ایجاد مواد جانبی خطرناک واکنش می‌دهد.
دکتر علیرضا ختائی، مجری این طرح، هدف از تحقیق خود را طراحی یک کاتالیست مناسب با مساحت سطح بالا جهت افزایش راندمان فرایند تخریب مواد آلی موجود در پساب‌ها ذکر کرد و گفت: برای این منظور نمونه‌هایی از یک نانوکامپوزیت طراحی شده و عملکرد آن در حذف ماده دارویی ناپروکسن مورد ارزیابی قرار گرفت.
وی فرآیند سونوکاتالیستی با استفاده از کاتالیست‌های ناهمگن را یکی از روش‌های کارآمد فراِیندهای اکسایش پیشرفته دانست و یادآور شد: این روش برای حذف آلاینده‌های آلی موجود در پساب‌های صنایع مختلف خصوصاً پساب‌های دارویی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ختائی با اشاره به نتایج عملکردی نانوکامپوزیت‌های تولیدی مذکور ادامه داد: نتایج آزمون BET بر روی نانوذرات اکسید روی سنتز شده در بستر زئولیت طبیعی مونتموریلونیت، افزایش مساحت سطح نانوذرات ZnO/MMT را در مقایسه نانوذرات اکسید روی نشان می‌دهد.
مجری طرح با بیان این که در این پژوهش نانوکامپوزیت ZnO/MMT طی فرآیند هم رسوبی تهیه شده است، اظهار کرد: مشخصه یابی ساختاری این نانوکاتالیست توسط روش‌های مختلف پراش اشعه ایکس (XRD) و میکروسکوپ الکترونی عبوری (TEM)، الکترونی روبشی (SEM) و مساحت سطح سنجی (BET) صورت گرفته است. سپس عملکرد نانو کامپوزیت تهیه شده جهت حذف ماده دارویی ناپروکسن با استفاده از فرایند سونوکاتالیستی هتروژن مورد بررسی قرار گرفته است.
به گفته وی این نانو کاتالیست برای حذف مواد رنگ‌زای موجود در فاضلاب خروجی صنایع نساجی و رنگرزی به کار می‌رود و کاتالیست‌های متشکل از نانوکامپوزیت‌های مذکور در مقایسه با نمونه‌های رایج از روشی سبز تهیه شده و دارای حساسیت و بازدهی بالاتر و هزینه تولید کمتری است.
دکتر علیرضا ختائی عضو هیأت علمی و خانم عاطفه کریمی انشجوی دکترای دانشگاه تبریز و محققانی از دانشگاه آتاتورک کشور ترکیه در انجام این طرح همکاری داشته‌اند. نتایج این کار در مجله Ultrasonics Sonochemistry به چاپ رسیده است.
انتهای پیام