مدیرکل دفتر نظام‌های بهره‌برداری و حفاظت آب و آبفا نسبت به فرونشست زمین در مترو، راه‌آهن،فرودگاه و شبکه گاز، پالایشگاه نفت و خطوط نیرو در تهران هشدار جدی داد.
به گزارش دیده‌بان علم ایران مهندس جواد میبدی در نخستین همایش تخصصی پدیده فرونشست زمین در ایران طی سخنرانی خود تحت عنوان راهکارهای وزارت نیرو برای جلوگیری از فرونشست زمین افزود: دشت‌های زیادی در کشور با پدیده فرونشست مواجه شده‌اند. تهران، کرمان، یزد، اصفهان، خراسان‌رضوی، همدان، فارس، آذربایجان‌های شرقی و غربی، سمنان، البرز، قزوین، مرکزی، اردبیل و گلستان مهم‌ترین دشت‌های کشور هستند که فرونشست در آنها گزارش شده است.
به گفته وی در منطقه وسیعی از جنوب غرب تهران به مساحت حدود ۶۰۰ کیلومتر مربع پدیده فرونشست منطقه‌ای رخ داده و همچنان ماکزیمم میزان نشست بالغ بر ۳۶ سانتی‌متر ادامه دارد.
افت مداوم تراز آب زیرزمینی در اثر بهره‌برداری بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی
وی با بیان این‌که یکی از مهم‌ترین دلایل ایجاد فرونشست، برداشت اضافه از آب‌های زیرزمینی جهت استفاده در بخش کشاورزی است، خاطرنشان کرد: طبق بررسی‌های موجود مناطق ۱۶، ۱۷، ۱۸، ۱۹ و ۲۰ شهرداری تهران و شهرهای اسلامشهر، شهریار، چهاردانگه، نسیم‌شهر، صباشهر و کهریزک تحت‌تاثیر فرونشست دشت تهران قرار دارند.
این مقام مسئول ضمن هشدار نسبت به افت مداوم تراز آب زیرزمینی در اثر بهره‌برداری بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی، تصریح کرد: افت تراز آب زیرزمینی در آبخوان تهران طی دوره ۲۸ ساله معادل ۴۱/۸۹ متر و افت متوسط سالانه طی این دوره آماری معادل ۱/۵۰ متر بوده است.
میبدی ضمن اشاره به بررسی تصاویر ماهواره‌ای در بازه زمانی اسفندماه ۱۳۸۸ تا دیماه ۱۳۸۹ توسط سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور و نشست عمومی زمین در برخی مناطق دشت تا حدود ۳ سانتی‌متر، افزود: با توجه به ضخامت بیش از ۱۰۰ متری رسوبات آبرفتی در مناطق میانی و جنوبی دشت و وجود ذرات آواری رس و سیلت و ماسه در آبخوان آبرفتی دشت فرونشست عمومی زمین امری دور از انتظار نیست .
مدیرکل دفتر نظام‌های بهره‌برداری و حفاظت آب و آبفا وزارت نیرو؛ کاهش آبدهی چاه‌ها و خشک شدن آنها، بریدن لوله جدارچاه‌ها، لوله‌زایی چاههای کشاورزی، کاهش ضریب ذخیره آبخوان بر اثر نشست زمین، تخریب تاسیسات زیربنایی نظیر جاده‌ها، پل‌ها، خطوط انتقال آب و برق و کاهش کیفیت منابع آب را به عنوان تبعات پدیده فرونشست یاد کرد.
تهدید خطر فرونشست برای مترو، راه‌آهن، فرودگاه، شبکه گاز، پالایشگاه نفت و خطوط نیرو در تهران
وی با بیان این‌که به‌منظور بررسی تقریبی وضعیت از اطلاعات دشت تهران استفاده می‌کنیم، تصریح کرد: حدود ۲۵ کیلومتر از طول کمربندی آزادگان، حدود ۲۸ کیلومتر از طول اتوبان قم، حدود ۲۱ کیلومتر جاده ساوه، بزرگراه بهشت زهرا در منطقه مورد مطالعه با پتانسیل فرونشست قرار دارد، که به عنوان اصلی‌ترین محورهای جابه‌جایی کالا و مسافر در استان تهران است.
میبدی در ادامه ضمن اشاره به ریسک فرونشست در مسیر مترو، راه‌آهن، فرودگاه، شبکه گاز، پالایشگاه نفت و خطوط نیرو، هشدار داد: شاخه‌های جنوبی مترو به سمت اسلامشهر و حرم مطهر و همچنین بخش‌هایی از خطوط مترو در مرکز شهر در این محدوده واقع است، ضمن این‌که خروجی‌های راه‌آهن تهران-جنوب و تهران -تبریز و بخشی از فرودگاه مهرآباد در این محدوده قرار می گیرد.
به گفته مدیرکل دفتر نظام‌های بهره‌برداری و حفاظت آب و آبفا وزارت نیرو، حدود ۱۲۰کیلومتر خط راه‌آهن و ۲۵ کیلومتر از خطوط مترو، حدود ۲۰۰ کیلومتر اتوبان‌های بین‌شهری، حدود ۲۳۰۰ کیلومتر راه‌ها و معابر شهری و بین‌شهری اصلی و فرعی، حدود ۲۱ دهنه پل، ۲ انبار مواد نفتی و سوختی و حدود ۴۴ جایگاه پمپ بنزین و ۱۵ جایگاه پمپ گاز، حدود ۷ ایستگاه گاز، ۳۰ کیلومتر طول لوله نفت، بیش از ۷۰ کیلومتر خطوط فشار قوی و بیش از ۲۰۰ کیلومتر خطوط اصلی گاز در محدوده فرونشست تهران قرار دارند.
طرح احیا و تعادل بخشی منابع آب‌های زیرزمینی به همت وزارت نیرو
وی از طرح احیا و تعادل بخشی منابع آب‌های زیرزمینی به عنوان اقدامات وزارت نیرو در این زمینه یاد کرد و گفت: پروژه حفر چاه پیزومتری در دشت‌های کشور، نصب تجهیزات اندازه‌گیری منابع آب برای پیزومترها و چاههای اکتشافی دشت‌های کشور با هدف تکمیل شبکه پایش، تهیه بیلان و به‌هنگام سازی بانک اطلاعاتی محدوده مطالعاتی کشور، ایجاد و استقرار بازار محلی آب درکشور، خرید چاههای کم‌بازده کشاورزی، ساماندهی شرکت‌های حفاری، جایگزینی پساب با چاههای کشاورزی در دشت‌های ممنوعه، تقویت و استقرار گروه‌های گشت و بازرسی، تهیه و نصب کنتور حجمی و هوشمند آب و برق، اطلاع‌رسانی و ایجاد سامانه؛ کنترل، نظارت و مسلوب المنفعه نمودن و انسداد چاههای فاقد پروانه و مضر به مصالح عموم و اجرای پروژه تغذیه مصنوعی و پخش سیلاب بخشی از این اقدامات به همت وزارت نیرو است.
میبدی در ادامه ایجاد تشکل آب‌بران، به روز کردن سند ملی آب در محدوده مطالعاتی کشور و مطالعه و اجرای طرح‌های آبخیزداری را به عنوان پروژه‌های مربوط به وزارت جهاد کشاورزی یاد کرد و گفت: پهنه‌بندی و بررسی مخاطرات ناشی از فرونشست زمین در محدوده های مطالعاتی کشور نیز از سوی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور در حال انجام است.
مدیرکل دفتر نظام‌های بهره‌برداری و حفاظت آب و آبفا وزارت نیرو، ضمن اشاره به دستورالعمل طرح احیا و تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی از سوی وزارتخانه متبوع وی ابلاغ‌شده، خاطرنشان کرد: به‌منظور اجرای هر چه بهتر طرح احیاء و تعادل بخشی منابع آب‌های زیرزمینی به‌صورت یکنواخت در سطح کشور با استفاده از مشارکت تمامی وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های قضایی، اجرایی و انتظامی بستر اجرایی لازم آماده شده است.
این مقام مسئول، کمبود اعتبارات طرح مربوطه، تأخیر در ابلاغ تخصیص‌ها، مبادله موافقتنامه‌ها و وجود دیون سال گذشته؛ تأخیر در تهیه زیرساخت‌های لازم و عدم همراهی و یا همکاری ناکافی برخی سازمان‌ها و مسئولان استان‌ها در اجرای طرح، عدم وجود مشاوران تخصصی مرتبط در برخی استان‌ها، محدودیت ناشی از تبصره ۸ قانون بودجه در خرید و تامین کنتور، زمانبر بودن هماهنگی‌ها با وزارت کشور در طرح تعیین تکلیف چاههای کم عمق و حریمی ودر نهایت زمانبر بودن روال تعیین تکلیف چاههای غیرمجاز در دیوان عدالت اداری را به عنوان چالش‌های اصلی در اجرای طرح احیاء و تعادل بخشی از سوی وزارت نیرو عنوان کرد.
گفتنی است نخستین همایش تخصصی پدیده فرونشست زمین در ایران به منظور بررسی و پایش پدیده فرونشست زمین به عنوان یکی از مهم‌ترین مخاطرات زمین‌شناسی در کشور در محل سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور در حال برگزاری است.
انتهای پیام
* نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند