هم تالیفی یا تالیف مشترک (Co-authorship)
مشارکت علمی دو یا چند نویسنده که به تولید برونداد علمی منجر شود. یا به نوعی فرآیندی که طی آن دو یا چند نویسنده جهت خلق یک اثر علمی، با اتخاذ یکی از شیوه های همکاری، منابع و استعدادهای خود را به اشتراک گذاشته و با هم همکاری می کنند.
هم تالیفی رسمی ترین جلوه همکاری علمی، فکری و اجتماعی نویسندگان در تولید پژوهش های علمی است.
مزایای مطالعه هم تالیفی
۱٫ نمود عینی و ملموس مشارکت علمی میان پژوهشگران.
۲٫ قابل سنجش و اندازه گیری.
۳٫ ارزان و عملی.
۴٫ نشان دهنده ارتباطات علمی، فکری و اجتماعی نویسندگان.
۵٫ تجزیه و تحلیل و تفسیر داده های هم تالیفی راحت است.
۶٫ دسترس پذیری اطلاعات هم تالیفی.
۷٫ ثبات و قابلیت تولید مجدد (Reproducibility) داده های هم تالیفی.
۸٫ امکان بررسی هم تالیفی در ابعاد گسترده وجود دارد.
ایرادات مطالعه هم تالیفی
۱٫ تمام همکاری های علمی منجر به تالیف مشترکت نمی شوند.
۲٫ هم تالیفی میان افراد ممکن است بدون داشتن همکاری علمی اتفاق بیفتد.
۳٫ همکاری های علمی غیر رسمی که در قالب تالیف مشترک تجسم پیدا نمی کنند قابل اندازه گیری نیستند.
۴٫ در نظر گرفتن سهم یکسان برای همه افراد مشارکت کننده.
۵٫ تالیف مشترک تنها جزئی از مشارکت علمی است (قسمت قابل مشاهده از یک کوه یخ).
۶٫ الزاما تمامی افراد حاضر در پژوهش نامشان در اثر علمی منتشر شده آورده نمی شود.
افراد دخیل در هم تالیفی
در چه صورت اسم افراد باید در اثر علمی مشترک آورده شود:
شخص مشارکت قابل توجهی در مراحل مختلف انجام پژوهش شامل طراحی، فرآهم آوری اطلاعات، تحلیل اطلاعات و تفسیر اطلاعات داشته باشد.
مشارکت در نوشتن مقاله و یا حداقل خواندن انتقادی آن جهت برطرف کردن ایرادات موجود در نگارش.
تایید نهایی نسخه اثر قبل از ارسال و قبل از چاپ.
شاخصه هایی در بررسی مشارکت
شاخص همکاری (Collaboration Index): میانگین تعداد نویسندگان مشارکت کننده در گروهی از مقالات. هر چه شاخص همکاری بالاتر باشد نشان دهنده مشارکت تعداد بیشتری نویسنده است.
شاخصه هایی در بررسی مشارکت
درجه همکاری (Collaboration Degree): نسبت مقالات مشارکتی به کل مقالات موجود.
مقدار درجه همکاری بین صفر و یک است و هر چه به یک نزدیک تر باشد، نشان دهنده اقبال بیشتر نویسندگان به مشارکت است.
f1: مقالات انفرادی (تک نویسنده ای)
N: تعداد کلی مقالات
به مقالات تک نویسنده ای وزن صفر داده می شود.
به سادگی قابل فهم و تفسیر است.
میان الگوهای هم تالیفی مختلف تفاوتی قائل نیست.
ضریب همکاری (Collaboration Coefficient):
مقدار ضریب همکاری بین صفر و یک است و هر چه به یک نزدیک تر باشد، نشان دهنده این است که مشارکت پژوهشگران در سطح مطلوب تری قرار دارد و هر چه به صفر نزدیک تر باشد، نشان دهنده مشارکت کمتر در تولید علم است.
j: تعداد نویسنده مشارکت کننده در یک مدرک
Fj: تعداد مقالات دارای j نویسنده
N: تعداد کل مقالات
K: بالاترین تعداد نویسندگان مشارکت کننده
میان الگوهای هم تالیفی مختلف تفاوتی قائل است.