دانشمندان ژاپنی مولکول‌های مصنوعی را ابداع کرده‌اند که می‌تواند ریتم شبانه‌روزی بدن را تغیر داده و راه را برای درمان‌های بالقوه اختلالات خواب ناشی از پرواززدگی (جت‌لگ) یا شیفت کاری هموار کند.
به گزارش دیده بان علم ایران، دانشمندان بررسی‌های زیادی را بر روی ساعت زیستی انسان و سایر پستانداران انجام داده و اکتشافاتی را در مورد عملکرد ریتم شبانه‌روزی آنها و همچنین چگونگی اصلاح آن انجام داده‌اند.
محققان موسسه مولکول‌های زیستی دگرگون‌شونده در دانشگاه ناگویای چین به ساخت مولکول‌هایی پرداخته‌اند که می‌تواند دوره خواب را کوتاه کرده و بطور بالقوه به حل بیماری‌های ناشی از پرواززدگی، شیفت کاری و اختلالات خواب کمک کند. این مولکول‌ها، پروتئین‌های خاصی را که در ریتم شبانه‌روزی بدن نقش اساسی دارند، هدف می‌گیرند.
روشهای احتمالی برای تنظیم مجدد ساعت زیستی بدن شامل استفاده از لیزرها و فیبرهای نوری یا تحریک مصنوعی مناطق مرتبط مغزی و مسدود کردن آنزیم‌هایی است که به چرخه نور و تاریکی واکنش نشان می‌دهند.
در شرایط عمومی، ساعت زیستی بدن توسط چهار پروتئین اجرا می‌شود که در چرخه‌ای ۲۴ ساعته فعال شده، به تولید پرداخته و مسدود می‌شوند که نشانگر نیاز بدن برای خواب است. پروتئین‌های “ساعت” و “ایمیل ۱” برای افزایش تولید پروتئین‌های “PER” و “CRY” با هم ترکیب می‌شوند و با ساخت دو مورد دوم، تولید دو پروتئین اول و در نتیجه تولید خودشان را متوقف می‌کنند. با کاهش CRY و PER، اثر متوقف کننده آنها بر روی دو پروتئین اول از بین رفته و چرخه مجددا آغاز می‌شود.
ترکیب دیگری موسوم به FBXL3 بر این چرخه با کاهش دادن پروتئین CRY و در نتیجه سرعت بخشیدن به این فرآیند تاثیر می‌گذارد.
محققان بر مولکولی موسوم به KL001 تمرکز کردند که می‌تواند طول این چرخه را با رقابت با FBXL3 افزایش داده و سرعت تنزل پروتئین CRY را کاهش دهد. آنها به بررسی ساختار این مولکول پرداخته و ترکیباتی مشابه آن اما با اثری متضاد ایجاد کردند که منجر به ساخت مولکول‌های مصنوعی شد که این پروتئین را هدف قرار داده و چرخه را کوتاه می‌کردند.
در حالت عملی، ریتم کوتاهتر به این معنی است که فرد زودتر احساس خواب می‌کند و می‌تواند چرخه خوابش را به شکل قبل از پرواز طولانی‌مدت یا شیفت شبانه کاری بازگرداند.
این یافته‌ها در مجله Asia Research News 2016 منتشر شده است.
انتهای پیام