کارشناس مسئول امور ژئوپارک‌ها و ژئوتوریسم سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشورگفت: کارشناسان یونسکو منتظر ارسال پرونده ژئوپارک ارس به عنوان دومین ژئوپارک جهانی ایران هستند.
به گزارش دیده بان علم ایران، علیرضا امری‌کاظمی خاطرنشان کرد: هیات رییسه ژئوپارک‌های جهانی یونسکو در بدو ورود به ایران پیگیر این ژئوپارک و وضعیت و شرایط کنونی آن برای پیوستن به شبکه جهانی بودند.
وی افزود: پروفسور پاتریک مک کیور دبیر برنامه جهانی ژئوپارک‌های یونسکو و دکتر مارگارت پاتزاک رییس دفتر شبکه جهانی در بازدیدی که اسفند ماه گذشته از ایران و مناطق مختلف کشور داشتند به بحث و گفت‌وگو در مورد مناطق مستعد ایران برای معرفی ژئوپارک‌های جدید پرداختند و از منطقه ارس به عنوان یکی از بهترین مناطق کشور از دیدگاه میراث زمین‌شناختی و دارای شانس بالا برای ثبت جهانی یاد کردند.
کارشناس مسئول امور ژئوپارک‌ها و ژئوتوریسم سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور با بیان این‌که کارشناسان یونسکو علاقه‌مندی خود را برای همکاری کارشناسی و حمایت از ثبت جهانی ژئوپارک ارس اعلام کرده‌اند و منتظر ارسال پرونده ثبت جهانی ژئوپارک ارس به یونسکو هستند گفت: منطقه ارس در سال ۱۳۸۹ پرونده ای را به سرپرستی زنده‌یاد دکتر حقی‌پور آماده و به شبکه جهانی ارسال کرد ولی پس از بازدید ارزیابان شبکه در سال ۱۳۹۰، این منطقه واجد شرایط کافی برای معرفی به‌عنوان ژئوپارک جهانی تشخیص داده نشد.
وی در ادامه گفت: کارشناسان گفته بودند این منطقه قابلیت‌های خوبی دارد و ما انتظار داشتیم بعد از تایید نشدن پرونده در سال ۱۳۹۰، مجددا بعد از رفع نواقص درخواست فرستاده شود که این اتفاق رخ نداد.از دلایل رد پرونده ارس می توان به نبود ساختار مدیریتی مشخص، محدود بودن مرزهای پیشنهادی، کم شمار بودن و نبود توسعه کافی در ژئوسایت‌ها، عدم مشارکت جامعه محلی در فعالیت های ژئوپارک اشاره کرد.
امری‌کاظمی با بیان این‌که امید است با انجام تغییرات در وضعیت زیرساخت ها و شرایط مختلف این منطقه، ثبت جهانی ارس به عنوان یکی از ژئوپارک های جهانی یونسکو در اولویت مدیران منطقه آزاد ارس قرار گیرد، خاطرنشان کرد: اکنون باید مدیران منطقه آزاد ارس اقدامات لازم را انجام دهند که بتوانند در فصل پاییز پرونده ژئوپارک ارس را تشکیل داده و تقاضای خود را برای یونسکو ارسال کنند.
منطقه ارس در شمال غرب ایران دارای پدیده‌های کم‌نظیر زمین‌شناختی است که می‌توان از آنها به عنوان میراث زمین شناختی یاد کرد.
میراث زمین‌شناختی بخش بی‌جان طبیعت هستند که سیر شکل‌گیری و تکامل زمین را نشان داده و ارزش‌های گردشگری، علمی و آموزشی دارند.جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی ارزشمند این منطقه کامل‌کننده جاذبه‌های زمین‌شناختی و طبیعی آن است. وجود کلیساهای قدیمی با معروفیت جهانی، یادگارهای تاریخی فراوان از جمله سایت‌های مرتبط با جنگ‌های ایران و روس و دیگر رویدادهای تاریخی در کنار فرهنگ و سنت غنی مردم محلی، همه و همه فرصتی را برای توسعه گردشگری در قالب مدرن خود، که در ژئوپارک‌ها تحقق می یابد؛ فراهم کرده است.
توجه به این نکته مهم است که اهداف اصلی تشکیل ژئوپارک‌ها، حفاظت از انواع میراث طبیعی، زمین شناختی و فرهنگی، آموزش و آگاه‌سازی جامعه در مورد اهمیت طبیعت و علوم زمین و ارتقای وضعیت اقتصادی جامعه محلی است. تمامی این اهداف با همکاری و مشارکت جامعه محلی قابل دستیابی است. در واقع معرفی یک منطقه به عنوان ژئوپارک سیاستی برای همراه کردن جامعه محلی با جریان توسعه است، آنچنان که در کلیه امور ژئوپارک اعم از حفاظت، آموزش و درآمدهای ناشی از گردشگری سهیم باشند.
گردشگری تخصصی که در محدوده ژئوپارک‌ها انجام می‌شود به ژئوتوریسم (زمین گردشگری) معروف است که البته تنها محدود به ژئوپارک‌ها نبوده و دامنه گسترده‌تری دارد. بنابراین با توجه به توسعه سریع و گسترده‌ای که در بخش های تجاری صنعتی در این منطقه در حال انجام است، تاسیس ژئوپارک نه تنها به این توسعه شاخصه‌های پایداری و دوستدار محیط زیست خواهد داد، بلکه جامعه محلی که صاحبان اصلی منطقه ارس هستند نیز سهمی از آن توسعه خواهند داشت و با سرمایه‌گذارانی که از بیرون به منطقه آنها آمده‌اند تعامل و همیاری مثبتی را در پیش خواهند گرفت.