مراسم نکوداشت دکتر رضا منصوری، استاد دانشکده فیزیک دانشگاه صنعتی شریف و عضو فرهنگستان علوم به پاس یک عمر تلاش در راه ترویج علم و آگاهی برگزار شد.
به گزارش خبرنگار دیده بان علم ایران در این مراسم که عصر پنج شنبه همزمان با مراسم اعطای بیستمین جایزه ترویج علم ایران برگزار شد با حضور جمعی از چهره های علمی، استادان و فعالان ترویج علم کشور از این فیزیکدان و صاحب‌نظر برجسته سیاستگذاری علم و توسعه به دلیل نقش ویژه‌ای که در پویایی علمی دانشگاه‌ها و جهش پرشتاب ایران در صحنه بین‌المللی تولید مقالات علمی و پایه‌ریزی انجمن‌ها و نهادهای علم مدرن و پیشبرد حرکت‌های ترویج علم در چند دهه اخیر داشته تقدیر شد.
رضا منصوری که متولد ۱۳۲۷ است پس از اخذ دیپلم از دبیرستان رهنمای تهران برای ادامه تحصیل به دانشگاه وین اتریش رفت و در سال ۱۹۷۲ دکتری خود را در رشته فیزیک اخذ کرد. وی به مدت پنج سال، استادیار دانشگاه وین بود و به‌همراه «رومن اولریش سکسل» نظریه «آزمون نسبیت» را ارائه کرد. همچنین تحقیقاتی در زمینه گرانش، نسبیت عام، سیاه‌چاله‌ها و کیهان‌شناسی انجام داد.
دکتر منصوری در سال ۱۳۵۸ به ایران بازگشت و به عضویت هیات علمی دانشگاه صنعتی شریف درآمد. او یکی از بنیانگذاران پژوهشگاه دانش‌های بنیادی و مرکز تحصیلات تکمیلی در علوم پایه زنجان و مرکز نشر دانشگاهی است. همچنین فعالیت‌هایی هم در فرهنگستان زبان و ادب فارسی داشته است. او از بنیانگذاران انجمن فیزیک ایران پس از انقلاب است و چند دوره ریاست آن را نیز برعهده داشته است.
وی از سال ۱۳۶۱ به مدت ۲۵ سال مدیر مسئول مجله فیزیک مرکز نشر دانشگاهی و از آغاز انتشار ماهنامه نجوم در سال ۱۳۷۰ مدیر مسؤول این ماهنامه بوده است. منصوری یکی از پیشگامان همکاری ایران با “سرن” (سازمان اروپایی پژوهش‌های هسته‌ای) در پروژه “ال.اچ.سی” بوده است.
وی همچنین در دولت اصلاحات معاونت پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری را عهده دار بوده است.
رضا منصوری علاوه بر تألیفاتی که در رشتۀ تخصصی خود دارد، تألیفات زیادی هم در قالب کتاب، مقاله، مصاحبه و یادداشت در حوزه‌های مرتبط با سیاستگذاری علمی دارد که از جمله می‌توان به «ایران ۱۴۲۷»، «توسعۀ علمی ایران»، «ایران را چه کنم»، «ایران آینده از نگاه سه دانشمند ایران امروز»، «معماری علم در ایران» و «ایران در قرن ۲۱» اشاره کرد.
منصوری طی سخنانی در این مراسم که در سالن اجتماعات صندوق نوآوری و شکوفایی برگزار شد با اشاره به اینکه بسیاری از نهادها ی ایجاد شده و فعالیتهای صورت گرفته در کشور کپی‌برداری از اتفاقاتی است که در غرب می‌افتد درباره واژه ترویج علم گفت: با وجود همه کپی برداری ها، مفهوم ترویج علم را از هیچ معادل خارجی نگرفته ایم و در مقابل هیچ لغت انگلیسی، فرانسوی یا روسی نیست بلکه ترویج به معنای رایج کردن، روان کردن یکی از نادر مفاهیمی است که در قرون جدید به کار می‌بریم و کپی‌برداری از غرب نیست.
وی با اشاره به سابقه طولانی ترویج علم در کشور گفت: همگانی کردن علم، ترویج نیست و هیچ کلمه انگلیسی که با ترویج منطبق باشد، وجود ندارد. ترویج علم از زمان مشروطه وجود داشته، در صورتیکه ارتباطات علم، ترجمه Science communication است. همگانی کردن علم در اروپا ۲۰۰ سال سابقه دارد و ما با تاخیر ۱۰ تا ۲۰ ساله واژه ارتباطات علم را به عنوان یک مفهوم ترجمه شده به کار گرفتیم و ترویج علم مفهومی وام‌برداری شده از غرب نیست.
منصوری افزود: دهه ۶۰ و ۷۰ دکتر شریعتمداری به شدت با لغت ترویج مخالفت می‌کردند در حالی که استدلال ما این بود که ترویج کشاورزی هم داشته‌ایم.
این استاد پیشکسوت و مروج علم با بیان اینکه “باید ببینیم ترویج علم را چرا انجام می‌دهیم”، خاطرنشان کرد: کمیته‌های علمی بزرگ و سازمان‌هایی همچون ناسا و … طی ۱۰ الی ۱۵ سال گذشته موظف شده‌اند ۱۰ تا ۱۵ درصد از بودجه خود را به ترویج علم اختصاص دهند.
منصوری افزود: رساندن علم از مجموعه خود به بیرون و رساندن علم از داخل اجتماعات علمی به سایر مردم ترویج علم است، بر این اساس برون رسانی علم و درون رسانی علم هر دو ذیل ترویج قرار می‌گیرند.
دکتر وحید احمدی، رییس مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور هم طی سخنانی در این مراسم با اشاره به حضور پررنگ دکتر رضا منصوری در عرصه‌های مختلف علمی و بین‌المللی و اینکه همه برای توان شخصی و علمی ایشان احترام قائل هستند، ابراز امیدواری کرد دکتر رضا منصوری الگوی ترویج علم کشور باشند.
وی گفت: در کشور ما علم و عالمان جایگاه والایی دارند و هر یک از جایگاه معنوی و قداست برخوردارند، اما هنوز با اینکه یک جامعه علمی داشته باشیم فاصله زیادی داریم.
وی اظهار کرد: هفته ترویج علم از این جهت گرامی داشته می‌شود که علم به جامعه وارد شود و نیازمند این هستیم که ایام و برنامه‌هایی را به این هفته اختصاص دهیم.
رئیس مرکز تحقیقات سیاست‌های علمی کشور اضافه کرد:عالمان دو دسته هستند. دسته اول دایره تاثیرشان در افراد محدودی است و در دایره شخصی خودشان عمل می‌کنند اما دسته دوم دایره تأثیر وسیع‌تری دارند و در تخصص خود محصور نیستند.
احمدی با اشاره به اینکه اثرگذاری این عالمان در حوزه‌های تخصصی خود شناخته شده و به جامعه گسترده‌تر علمی نیز وارد شدند و در دایره اجتماعی و علمی وسیع‌تری قرار می‌گیرند، اظهار کرد: این عالمان نگاه فرا علمی دارند و نام آن‌ها به نیکی در جوامع و تمدن‌ها باقی می‌ماند.
وی با تأکید بر اینکه جوامع به عالمان دسته دوم نیازمند هستند و در تاریخ افراد محدودی با این رویکرد در جامعه حضور داشته‌اند، گفت: این افراد برای طبقات مختلف جامعه ارزش‌آفرین هستند.
مشاور وزیر علوم تحقیقات و فناوری افزود: آثار این افراد در حوزه‌های مختلف اثرگذار است؛ از جمله این افراد دکتر رضا منصوری هستند که دامنه فعالیت آن‌ها فقط به دانشگاه صنعتی شریف محدود نشده، بلکه در سایر عرصه‌ها از جمله دانشگاه کاشان و وزارت علوم حضور پررنگ داشته‌اند.
احمدی با اشاره به اینکه عالمان داعیه‌داران نگرش کلان علمی هستند، گفت: اثرگذاری و ماندگاری این نگرش به حوزه‌های مختلف ورود پیدا کرده است؛ چنانچه نقش دکتر منصوری را در پروژه رصدخانه ملی و بحث‌های کلان توسعه علمی شاهد هستیم و ایشان با قدرت‌تر از ما در عرصه‌های مختلف ملی و بین‌المللی حضور دارند.
انتهای پیام