تیمی بین المللی از دانشمندان که دو محقق ایرانی نیز در بین آنها حضور دارند در پروژه ای منحصر به فرد با استفاده از داده های ژنتیکی حاصل از توالی یابی هزار و ۱۴۷ گونه، کاملترین درخت تکاملی گیاهان سبز را ترسیم کرده اند که چارچوب فیلوژنی مهمی را برای بررسی تکامل گیاهان سبز فراهم می کند.
به گزارش خبرنگار دیده بان علم ایران، تاریخچه تکامل گیاهان به حدود یک میلیارد سال پیش برمی گردد. امروزه بیش از ۵۰۰ هزار گونه گیاهی در جهان وجود دارد که از یک جد مشترک تکامل یافته اند. با این حال، سالهاست که چگونگی پیدایش این تنوع زیستی در بین گونه ها ناشناخته باقی مانده است.
اخیراً تیمی از دانشمندان دانشگاه های جورجیا، آریزونا، فلوریدا و سن دیگوی آمریکا، آلبرتا و بریتیش کلمبیای کانادا، مارتین لوتر و کولوگن آلمان و … که نام دکتر سیاوش میرعرب – دانش آموخته کارشناسی مهندسی برق دانشگاه تهران – و عرفان سیاری – دانش آموخته کارشناسی مهندسی برق دانشگاه شریف – از دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر دانشگاه کالیفرنیا در سن دیگو هم در بین آنها به چشم می خورد در طرحی منحصر به فرد در رابطه با تکامل گیاهان سبز، هزار و ۱۴۷ گونه از گیاهان و جلبک ها را جهت بررسی الگوهای بیان ژن توالی یابی کرده و با کمک داده های حاصل، کاملترین درخت تکاملی را تا به امروز برای گیاهان سبز ترسیم کرده اند.
آنها سپس به مطالعه توسعه و تکامل گیاهان و ظهور گونه های جدید پرداختند. از اهداف اصلی این تحقیق کشف مبانی ژنتیکی درگیر در فرآیند تکامل و پیدایش گونه ها و شناسایی ارتباط بین تکثیر ژنتیکی و تغییرات کلیدی مانند توسعه گل و بذر در سلسله های گیاهی بوده است.
تمرکز این محققان بیشتر بر روی گونه هایی همچون جلبک، خزه و گیاهان گلدار بود که تاکنون در این سطح مورد مطالعه قرار نگرفته بودند.
نتایج این پژوهش به بطلان یکی از فرضیات دانشمندان در رابطه با تکامل گیاهان انجامیده است. سال ها تصور می شد که بیشترین تغییرات ژنتیکی در زمان پیدایش گیاهان گلدار رخ داد درحالیکه، یافته های این محققان نشان داد که نقطه شروع تمام تغییرات ژنتیکی در مرحله ی تحولِ گیاهان آبزی به زمینی بوده است. به عبارتی، بنیان تغییرات ژنتیکی که باعث افزایش تنوع زیستی که امرزه شاهد آن هستیم شد، سالها پیش پایه ریزی شده بود.
به گفته این محققان، به دلیل فقدان شرایط محیطی مناسب در آن زمان، گسترش و توسعه گیاهان گلدار میلیون ها سال بعد آغاز شد؛ زیرا از آنجاکه تکامل یک فرآیند برنامه ریزی شده نیست، صفات ژنتیکی معین ممکن است پس از سالها خود را بروز داده و یا اصلاً بروز ندهند.
مقاله حاصل از این پژوهش در نشریه Nature منتشر شده است.
انتهای پیام