پژوهش‌های مشترک موزه ملی ایران، موزه تاریخ طبیعی پاریس و دانشگاه ماینس آلمان بر روی «دی.ان.ای» باستانی و ایزوتوپ نمونه‌های استخوان انسان از تپه «عبدالحسین» و غار «وزمه» اطلاعات جدیدی درباره‌ی تبار، مشخصات ظاهری و نوع تغذیه کشاورزان اولیه زاگرس به دست داد.
به گزارش دیده‌بان علم ایران این مطالعه و تحقيق به همت پژوهشگران ايراني شامل حسین داودی از دانشگاه تربیت مدرس، فرناز بروشکی از دانشگاه ماینز آلمان، مرجان مشکور از موزه تاریخ طبیعی پاریس، فریدون بیگلری از موزه ملی ایران و کامیار عبدی از دانشگاه کالیفرنیا انجام شده است.
فریدون بیگلری، مسؤول بخش پارینه سنگی موزه ملی ایران گفت: در این پژوهش مشترک، پژوهشگران تاکنون موفق به استخراج توالی ژنوم کامل از پنج نمونه استخوان مربوط به دوره‌های نوسنگی (با قدمت بین ۹ تا ۱۰ هزار سال) و عصر آهن (۸۰۰ پیش از میلاد) شده‌اند که همگی آنها به روش کربن ۱۴ تاریخ‌گذاری شده‌اند.
وي توضیح داد: یکی از نمونه‌های مطالعه شده، قطعه‌ای از استخوان کف پای انسان است که در سال ۱۳۸۰ در غار وزمه در نزدیکی کرمانشاه یافت شده است. بررسی «دی.ان.ای» این مرد که در حدود ۹ هزار سال پیش در منطقه اسلام آباد غرب زندگی می‌کرد، نشان داده است که وی پوستی نسبتا تیره، موهایی سیاه و چشمانی قهوه‌ای داشته است. آزمایش ایزوتوپ موجود در این نمونه نشان داده که رژیم غذایی وی متکی بر غلات بوده و گوشت بخش کمی از خوراک روزانه‌اش را تشکیل می‌داده است.
این باستان‌شناس با بیان این‌که علاوه بر این نمونه، توالی ژنوم و آزمایش ایزوتوپ سه قطعه استخوان از مکان دوره نوسنگی تپه «عبدالحسین» نیز بررسی شده، افزود: این تپه توسط باستان‌شناس انگلیسی، «جودیت پولار» در دهه ۱۳۵۰ کاوش شده و در کنار یافته‌های مختلف، آثار هفت تدفین دوره نوسنگی در آن یافت شد.
وي ادامه داد: این افراد از نظر ژنتیک به انسان غار «وزمه» بسیار نزدیک هستند. علاوه بر این آزمایش ایزوتوپ نشان می‌دهد که رژیم غذایی آنها سرشار از غلات بوده که شاخصه کشاورزان است.
به گفته وی، ژنوم انسان‌های دوره نوسنگی زاگرس با جوامع امروزی ایران به خصوص مردمان زرتشتی، بلوچ، براهویی و کلاش در ایران، افغانستان و پاکستان نزدیکی دارند.
بیگلری تاکید کرد: این شباهت‌ها احتمالا نشان از پراکنش زبان‌های «هندواروپایی» یا «دراویدی» از زاگرس به جنوب آسیا همراه با گسترش اولیه کشاورزی است.
وی همچنین از به دست آمدن نتایج این مطالعات توسط تیمی از پژوهشگران شامل ۳۲ متخصص ژنتیک، باستان‌شناس و باستان جانورشناس از کشورهای ایران، آلمان، فرانسه، انگلستان، سویس، ایرلند و سوئد خبرداد و افزود: گزارش این کار نیز پنجشنبه ۲۴ تیرماه ۱۳۹۵ در ژورنال معتبر Science منتشر شد.
انتشار این یافته ها در ساینس بازتاب فراوانی در خبرگزاری‌های جهان داشت و نشان می‌دهد که برخلاف تصورات قبلی مبنی بر تک منشأ بودن آغاز کشاورزی در هلال حاصلخیزی، این رویداد مهم تاریخ بشری در چندین نقطه و تقریبا به طور همزمان آغاز شده است.
انتهای پیام