دیده بان علم ایران – Iran Science Watch

سردیس زنده یاد معین فر، بنیانگذار شبکه ملی شتابنگاری رونمایی شد

همزمان با افتتاحیه کنفرانس ملی دوام بتن از سردیس زنده یاد مهندس معین‌فر، بنیانگذار شبکه ملی شتابنگاری ایران و پیشکسوت دانش مهندسی زلزله در ایران در محل مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی رونمایی شد.

به گزارش خبرنگار دیده بان علم ایران در مراسم رونمایی از سردیس استاد معین‌فر که با حضور خانواده و جمعی از همفکران و علاقمندان آن مرحوم و همچنین مسوولان مرکز تحقیقات صورت گرفت، مهندس اسماعیل فرزانگان، رئیس شبکه ملی شتابنگاری ایران طی سخنانی با اشاره به خدمات ارزنده مرحوم معین فر در راه اندازی و توسعه شبکه گفت : در حال حاضر حدود ۱۱۰۰ دستگاه شتاب‌نگاری فعال در کشور وجود دارد که توصیه‌های مرحوم معین‌فر در این زمینه برای ما راهگشا بوده است.

وی با بیان اینکه مرحوم معین‌فر حتی در سال های اخیر نیز همچنان دغدغه توسعه این شبکه را داشتند خاطرنشان کرد: با نامه مرحوم معین فر به رئیس‌جمهور زمینه برای خرید نسل جدید دستگاه‌های شتابنگار در کشور فراهم شده است.

استاد علی اکبر معین‌فر که در کابینه مرحوم مهندس بازرگان به عنوان نخستین وزیر نفت ایران فعالیت داشت، ۱۲ دی ماه ۹۶ پس از یک دوره بیماری در سن ۸۹ سالگی چشم از جهان فروبست.

استاد معین فر که متولد سال ۱۳۰۶ در تهران بود سال ۱۳۳۰ تحصیلات خود را در رشته مهندسی راه و ساختمان در دانشکده فنی دانشگاه تهران به پایان برد و از سال ۳۲ در شرکت نفت آبادان و از سال ۱۳۳۴ به عنوان مهندس ناظر در بانک ساختمان مشغول کار شد و در سال ۱۳۳۸ به دنبال آشنایی و همکاری با گروه مهندسی ژاپنی که برای بررسی زلزله ۱۹۵۷ مازندران به ایران آمده بودند، از سوی پروفسور تاچی نایتو، استاد برجسته زلزله و طراح و سازنده برج توکیو، برای دوره‌ای تحقیقاتی در مهندسی زلزله به دانشگاه واسدا دعوت شد و دوره مهندسی زلزله را در سال ۱۹۶۰ به پایان رساند.

مهندس معین فر

مهندس معین فر بعد از بازگشت از توکیو و به دنبال زلزله بوئین زهرا در سال ۴۱، مقدمات تهیه کد زلزله در ایران را فراهم کرد. وی که از سال ۱۹۶۵ عضو افتخاری «انجمن اروپایی مهندسین زلزله» شد تحقیق و مطالعه در زمینه زلزله را پی گرفت و مدتی هم به‌عنوان استاد پاره‌وقت در مقطع فوق‌لیسانس به تدریس مهندسی زلزله در دانشگاه پلی‌تکنیک پرداخت.

وی از سال ۱۳۴۱ تا پیروزی انقلاب اسلامی در دفتر فنی سازمان برنامه و بودجه کشور به فعالیت مشغول بود.

زنده یاد معین فر در دولت موقت مرحوم مهندس بازرگان به عنوان وزیر مشاور و سرپرست سازمان برنامه و بودجه برگزیده شد. در یازدهم فروردین ۵۸ زنده یاد دکتر یدالله سحابی، وزیر مشاور در امور انقلاب و مرحوم مهندس عزت‌الله سحابی سرپرست سازمان بودجه شدند و با تشکیل وزارت نفت، مرحوم معین فر نیز اولین وزیر وزارتخانه تازه تأسیس شد.

پس از استعفای دولت بازرگان در ۱۴ آبان ۵۸، معین فر هم همانند اغلب همکارانش همچنان مسوولیت خود را ادامه داد.

در نخستین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی که ۲۴ اسفند ۱۳۵۸ برگزار شد، مهندس معین‌فر با کسب نزدیک به یک و نیم میلیون رای در تهران در رتبه چهارم قرار گرفت و وارد مجلس شد.

با پایان مجلس اول، اگرچه دوره حضور وی در مسوولیتهای رسمی و دولتی هم پایان یافت اما در طول ۳۵ سال اخیر نیز همچنان در عرصه های فعالیتهای علمی و فنی و …. حضوری فعال داشت.

اهمیت تلاش ها و خدمات زیربنایی زنده یاد مهندس معین فر در زمینه ایمنی ساختمان ها و مطالعات زلزله این روزها که کابوس زلزله تهران بیش از همیشه جدی گرفته می شود به خوبی احساس می شود.

شاید اغراق نباشد که گفته شود موضوع مهندسی زلزله و اساساً طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله در کشور با نام معین فر شروع می‌شود. وی اساساً به همین دلیل بنا به درخواست دکتر ابوالحسن بهنیا که ریاست وقت دفتر فنی سازمان برنامه و بودجه را بعهده داشت به آن سازمان دعوت شد.

طرح تهیه تاریخچه زلزله‌های مخرب ایران که بعداً مبنای تهیه «پهنه‌بندی زلزله» ایران شد توسط وی پیشنهاد و سپس با همکاری پروفسور امبریزیز، که در آن زمان در کالج امپریال دانشگاه لندن مشغول مطالعات مربوط به زلزله‌های یونان و کشورهای سواحل مدیترانه بود، انجام شد. نتیجه این مطالعات بعداً در کتابی به نام زلزله‌های تاریخی ایران ثبت شد.

ایجاد شبکه شتابنگاری کشور از خدمات بنیادی این پیشکسوت مهندسی عمران کشور در زمان خدمت در دفتر فنی سازمان برنامه و بودجه بود.

تدوین آئین‌نامه زلزله ایران هم در دهه ۴۰ در دفتر فنی سازمان برنامه و بودجه توسط مرحوم معین فر و به راهنمایی دکتر بهنیا آغاز شد.

معین فر در سازمان برنامه و بودجه شروع کننده بسیاری از آئین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های فنی بوده و علاوه بر استاندارد ۵۱۹ که شاید قدیمی‌ترین دستورالعمل فنی در صنعت ساختمان ایران باشد، «آئین‌نامه بتن ایران» در زمان تصدی وی در سازمان شروع شد و ابتدا با عناوین دستورالعمل‌های ۱–۱۸ تا ۵–۱۸ منتشر شد. تدوین مجموعه مقررات ملی در وزارت مسکن و شهرسازی یکی دیگر از خدمات ماندگار شادروان مهندس معین‌فر به‌شمار می‌رود.

خدمات معین‌فر در زمینه مطالعات مربوط به زلزله‌های ایران از دید مجامع علمی و فنی خارجی هم دور نبود به طوری که وی در دهه ۱۹۷۰ به مدت هشت سال عضو هیات مدیره‌ «مؤسسه بین‌المللی زلزله» و «مؤسسه اروپائی مهندسی زلزله» بود و از دهه ۱۹۶۰ عضو مادام‌العمر جامعه مهندسی زلزله هندوستان به شمار می رفت. استاد در سال ۲۰۰۲ به دریافت لوح تقدیر از طرف مسئولین اروپایی مهندسی زلزله نائل شد که در کنفرانس بین‌المللی زلزله در مهندسی به ایشان اعطا شد.

معین فر از فعالان حرکت‌های اجتماعی در جامعه مهندسین کشور نیز محسوب می‌شود. بنیان‌گذاری انجمن مهندسان محاسب کشور، فعالیت مؤثر در شورایعالی کانون فارغ التحصیلان دانشکده فنی و بالاخره فعالیت به عنوان کارشناس رسمی دادگستری در رشته راه و ساختمان از جمله خدمات وی محسوب می‌شود.

انتهای پیام

 

خروج از نسخه موبایل