پژوهشگران دانشگاه بوعلی سینای همدان با بررسی تأثیر استفاده بیش از اندازه نانومواد بر گیاه لوبیا به‌عنوان یک گیاه پرمصرف در جهان و با انجام یک تحقیق آزمایشگاهی ، بر لزوم استانداردسازی و مدیریت استفاده از فناوری نانو در صنایع غذایی تأکید کردند.
به گزارش دیده بان علم ایران خواص فیزیکی و شیمیایی منحصربه‌فرد نانومواد، استفاده گسترده آن‌ها در حوزه‌های مختلف از جمله پزشکی، کشاورزی و صنایع غذایی را در پی داشته است. در حال حاضر، بالغ‌بر ۱۵ درصد محصولات صنعتی مورد استفاده در دنیا از فناوری نانو بهره می‌برند.
انتظار می‌رود با ادامه مسیر تجاری‌سازی محصولات نانویی، حجم وسیعی از نانوذرات وارد محیط‌زیست شده و اکوسیستم گیاهی و جانوری را تحت تأثیر قرار دهند. بنابراین بهتر است قبل از رسیدن به شرایط غیرقابل‌کنترل هجوم نانوذرات، میزان تأثیر آن‌ها بر محیط‌زیست بررسی شده و استانداردهای لازم تعریف شود.
هاجر صالحی، محقق طرح، ضمن اشاره به این مطلب که در حال حاضر در بسیاری از کشورهای پیشرفته بررسی تأثیر نانومواد بر اکوسیستم گیاهی را یکی از زمینه‌های بسیار حائز اهمیت در علم نانو اعلام شده است گفت: تحقیق حاضر بر مبنای این سؤال پایه‌ریزی شد که آیا نانومواد می‌توانند بر کیفیت و مواد مؤثره گیاه لوبیا به‌عنوان یک گونه گیاهی پرمصرف در جهان تأثیر بگذارند یا خیر؟ مکانیسم این تأثیرها چیست و مقدار بهینه استفاده از نانومواد چقدر است؟
وی ادامه داد: نتایج حاصله از این طرح می‌تواند کمک مؤثری در مدیریت استفاده از نانوذرات و کاهش اثرات منفی و سمی آن‌ها بر محیط و موجودات زنده و در نتیجه کاهش خطرات ناشی از آن‌ها داشته باشد.
در این تحقیق گیاه باقلای گلخانه‌ای در معرض ۵ غلظت مختلف ۰، ۲۵۰، ۵۰۰، ۱۰۰۰، ۲۰۰۰ میلی‌گرم بر لیتر از نانوذرات اکسید سریم قرار گرفته است. عملیات اعمال نانوذرات به دو صورت اسپری و خاک حاوی نانوذره انجام شده است. پس از ۱۵ روز، نمونه‌ها از حیث جذب و انتقال عنصر سریم از ریشه و برگ تحت آزمون‌های مختلفی قرار گرفته‌اند.
به گفته این محقق، بازده گیاه از جمله تعداد میوه و دانه تحت تأثیر نانوذرات قرار گرفتند. به‌طوری‌که در غلظت‌های بالای ۶۷ درصد نانوذرات، سقط رویان افزایش یافت و به نوبه خود باعث کاهش ۶۷ درصدی در میزان تشکیل دانه و میوه شد. بنابراین مقادیر کمتر از ppm 250 را می‌توان به‌عنوان غلظت بهینه و احتمالاً بی‌خطر استفاده از نانوذره اکسید سریم در نظر گرفت.
این طرح با حمایت تشویقی ستاد توسعه فناوری نانو معاونت‌علمی و فناوری ریاست‌جمهوری به انجام رسیده است.
انتهای پیام