محققان پژوهشگاه رویان در همکاری با محققانی از استرالیا و آلمان، microRNA هایی را شناسایی کرده‌اند که حالت پایه پرتوانی را تنظیم می‌کنند.
دکتر شریفِ مرادی، عضو هیات علمی پژوهشگاه رویان که با همکاری دکتر بهاروند و دکتر براون از موسسه ماکس پلانک آلمان و همکاری محققان دیگری از جمله دکتر عسگری از استرالیا این تحقیقات را انجام داده به خبرنگار دیده‌بان علم ایران گفت: سلول‌های بنیادی جنینی، نوعی از سلول‌های بنیادی پرتوان هستند که طبق تعریف، قادرند علاوه بر تولید یک سلول بنیادی مثل خود، به مشتقات سلولی هر سه رده زایای اکتودرم (مانند سلول‌های عصبی)، مزودرم (مانند سلول‌های قلبی) و آندودرم (مانند سلول‌های کبدی) تمایز پیدا کنند.
وی خاطرنشان کرد: تحقیقات ما نشان می‌دهد که حالت پایه پرتوانی در سلول‌های بنیادی جنینی، توسط گروهی از microRNA ها که در جایگاه ژنومی موسوم به Dlk1-Dio3 قرار دارند، تنظیم می‌شود. مولکول‌های microRNA، مولکول‌های RNA تنظیمیِ کوچکی هستند که بیان ژن‌ها را در سطح پس از رونویسی کنترل می‌کنند.
مرادی تصریح کرد: حالت پایه پرتوانی، وضعیتی است که در آن خودنوزایی و بنیادینگیِ سلول‌های بنیادی پرتوان به واسطه مهار کارآمدِ مسيرهای تمایزی درونزاد، ایجاد و حفظ می‌شود. در واقع حالت پایه پرتوانی، حالتی از پرتوانی است که حداقل نشتی تمایزی را دارد و به دلیل همین ویژگی، مزایای مهم دیگری نسبت به سایر حالت های پرتوانی دارد.
وی با بیان این که خودنوزایی (تکثیر نامحدود) و پرتوانیِ سلول‌های بنیادی جنینی، تحت تأثیر microRNAهای بیان شونده در این سلول‌ها قرار دارد، خاطرنشان کرد: مطالعه محققان پژوهشگاه رویان الگوی بیانی جامع مولکول‌های microRNA را در سلول‌های بنیادی جنینیِ حالت پایه با استفاده از روش “توالی‌یابی” آشکار می‌کند. این پژوهش نشان می‌دهد که سلول‌های بنیادی جنینیِ حالت پایه، مجموعه متفاوتی از مولکول‌های microRNA را در مقایسه با سلول‌های بنیادی جنینیِ کشت شده در محیطِ سرم دار بیان می‌کنند.
به گفته مرادی، یافته جالب در این بررسی این است که بیشتر مولکول‌های microRNA خاصِ سلول‌های بنیادی جنینیِ حالت پایه، توسط یک ناحیه ژنومیِ اثرگذاری شده واقع در کروموزوم ۱۲ به نام ناحیه ژنومیِ Dlk1-Dio3 رمزگردانی می‌شوند، در حالی که بیشتر microRNAهای خاصِ سلول‌های بنیادیِ کشت شده در محیط سرم دار در جایگاه اثرگذاری شده Sfmbt2 واقع در کروموزوم ۲ رمزگردانی شدند.
وی خاطرنشان کرد: آنالیزهای عملکردی در آزمایشگاه نشان دادند که microRNA های مدفون در ناحیه ژنومیِ Dlk1-Dio3، خودنوزایی سلول‌های بنیادی جنینی را تحریک و پرتوانی را در این سلول‌ها به واسطه مهار تمایز چنددودمانیِ این سلول‌ها تقویت می‌کنند. در مجموع نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که پرتوانیِ حالت پایه دارای الگویی خاص و منحصربه‌فرد از بیان مولکول‌های microRNA است که قابلیت خودنوزایی و بنیادینگی را در حالت پایه پرتوانی، به هزینه تمایز تحریک می‌کنند.
گفتنی است نتایج این مطالعه طی مقاله‌ای در مجله معتبر بین‌المللی Stem Cell Reports (مجله رسمی بزرگترین انجمن سلول‌های بنیادی در دنیا) منتشر شده است.
انتهای پیام