محققان پژوهشگاه رویان موفق به تولید سلولهای زایای جنسی از سلولهای بنیادی پرتوان شدند.
به گزارش خبرنگار دیده‌بان علم ایران، برخی از ناباروری‌‌‌‌‌‌ها به علت نبود سلول تقسیم‌شونده مناسب در غدد جنسی ایجاد می‌‌شود یا عارضه ثانویه درمان‌‌هایی مانند شیمی درمانی است که سلولهای زایای جنسی را نیز مانند سلولهای سرطانی از بین می‌برد.
درمان این افراد مستلزم یافتن راهی است که تولید سلول جنسی از سلولهای بنیادی را امکان‌پذیر کند.
تاکنون تلاش‌‌های فراوانی برای انجام این مهم صورت گرفته است اما مهم‌ترین مساله در این راه، تولید سلولهای زایای جنسی است که توان تقسیم میوز (تقسیمی که با نصف شدن تعداد کروموزوم‌‌ها همراه است و تنها در سلولهای جنسی روی میدهد) را داشته باشند.
به منظور بهبود روش‌‌های موجود، دکتر فرشته اسفندیاری، مدیر گروه سلولهای زایای پژوهشگاه رویان و همکارانش، آزمایشی را طراحی کردند که طی آن عامل القا‌ء کننده مهم مسیر تمایزی از سلول بنیادی پرتوان به سلول زایا جنسی (BMP4)، داخل ریز‌ذره‌‌هایی از جنس آلژینات سولفات قرار گرفت.
ذرات در میان کرههای حاصل از تجمع سلولهای پرتوان بنیادی که قرار بود به سلولهای زایای جنسی تمایز یابند قرار گرفتند.
این طراحی امکان رسیدن عامل القا‌کننده تمایز به تمام سلولهای موجود در کره سلولی را به شکل پیوسته فراهم میکرد.
نتایج این آزمایش نشان میدهد، این روش کشت بازده تمایز به سلولهای زایای جنسی را حدود دو برابر افزایش میدهد. همچنین میزان بیان ژن‌‌‌های مربوط به تقسیم میوز در سلولهای تمایز یافته با این روش به شکل معنیداری بیشتر از سلولهای تمایز یافته با روش فاقد ریزذرات بود.
این پژوهش نشان داد استفاده از روش قرار دادن عامل القا‌کننده درون ریز ذرات آلژینات سولفات داخل کرههای سلولی القا کننده می‌‌‌تواند اثر معنیداری در بهبود نتایج تمایز داشته باشد.
به گفته محققان پژوهش‌‌‌های بیشتری لازم است تا با رفع نقایص این روش تحقیقاتی امکان استفاده از آن در بخش درمانی فراهم شود.
مقاله مربوط به این تحقیق در مجله Macromolecular Bioscience
دکتر فرشته اسفندیاری که به دلیل اجرای این طرح برنده جایزه جشنواره تحقیقاتی رویان در گروه زیست شناسی و فناوری سلولهای بنیادی شده در سال ۲۰۰۸ لیسانس خود را در رشته زیست‌شناسی از دانشگاه شیراز اخذ کرد.
او به عنوان دانشجوی با استعداد در رشته زیست شناسی تکوینی سلولی برای تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد در پژوهشگاه رویان پذیرفته شد. سپس در امتحان ورودی دکتری مقام اول را کسب کرد و از بورسیه دکتر کاظمی برای ادامه تحصیل در مقطع دکتری در پژوهشگاه رویان استفاده کرد.
در طول مدت تحصیل خود روی سلولهای زایا و تولید آنها از سلولهای بنیادی پرتوان توسط فناوریهای مهندسی کار میکرد.
او هم اکنون استادیار رشته سلولهای بنیادی و زیست شناسی تکوینی و مدیر گروه سلولهای زایا در پژوهشگاه رویان است.
انتهای پیام