در رتبه بندی جدید انجمن بین‌المللی ارزشیابی پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان در ریاضیات و علوم (تیمز)، متوسط نمره دانش آموزان ایرانی در علوم در پایه های تحصیلی چهارم و هشتم نسبت به رتبه بندی سال ۲۰۱۱ کاهش داشته اما در ریاضیات وضعیت دانش آموزان ایرانی نسبتا بهتر است و حتی نمره دانش آموزان در پایه هشتم نسبت به سال ۲۰۱۱ بهتر هم شده است.
به گزارش دیده‌بان علم ایران، براساس تازه ترین رتبه بندی تیمز که هر چهار سال یکبار انجام می شود، دانش آموزان پایه چهارم ایران در علوم در بین ۴۷ کشور شرکت کننده در این ارزیابی بعد از کشورهایی نظیر ترکیه، مصر، شیلی، بحرین، گرجستان، امارات متحده عربی، قطر و عمان و قبل از کشورهای مراکش، عربستان و کویت در جایگاه ۴۳ قرار گرفته است. از بین این ۴۷ کشور، ۴۱ کشور در رتبه بندی سال ۲۰۱۱ نیز شرکت داشته اند که متوسط نمره دانش آموزان ایران و هفت کشور نسبت به رتبه بندی قبل افت داشته، نمره ۱۷ کشور از جمله اغلب رقبای منطقه ای ایران افزایش یافته و متوسط نمره دانش آموزان ۱۶ کشور دیگر تفاوت چندانی با دوره قبل نداشته است.
دانش آموزان کلاس چهارمی کشورهای سنگاپور، کره، ژاپن، روسیه، هنگ کنگ و چین تایپه بالاترین نمره را در ارزیابی سطح تحصیلیشان در علوم کسب کرده اند.
البته دانش آموزان پایه هشتم ایران در ارزیابی بین‌المللی تیمز در زمینه علوم وضعیت به مراتب بهتری دارند به طوری که بین ۳۹ کشور در رتبه ۲۷ قرار گرفته اند. در این پایه تحصیلی هم دانش آموزان سنگاپور، ژاپن، چین تایپه، کره، اسلوونی و هنگ کنگ بالاترین رتبه را کسب کرده اند و همچنان دانش آموزان کشورهایی مثل ترکیه، امارات، مالزی، بحرین و قطر متوسط نمره و رتبه بالاتری در مقایسه با ایران دارند و متاسفانه باز هم متوسط امتیاز دانش آموزان ایرانی نسبت به ارزیابی سال ۲۰۱۱ افت پیدا کرده است.
در بین ۳۱ کشوری که سطح علوم دانش آموزان پایه هشتم آنها در هر دو دوره اخیر آزمون تیمز بررسی شده تنها متوسط امتیاز دانش آموزان ایران و سه کشور دیگر (عربستان سعودی، اردن و بوتسوانا) تنزل کرده و اغلب رقبای منطقه ای ایران مثل بحرین، عمان، قطر، امارات و ترکیه جزو ۱۵ کشوری بوده اند که متوسط نمره دانش آموزان آنها در آزمون تیمز ۲۰۱۵ ارتقا یافته است. در ۱۵ کشور دیگر سطح نمره علوم دانش آموزان پایه هشتم در ارزیابی تیمز ۲۰۱۱ و ۲۰۱۵ تغییر چندانی نداشته است.
در آزمون تیمز ۲۰۱۵ که نتایج آن در روزهای اخیر اعلام شده در رشته ریاضی دانش آموزان ایرانی وضعیت نسبتا بهتری دارند به طوری که دانش آموزان پایه چهارم در بین ۴۹ کشور در رتبه ۴۲ قرار دارند. البته این جا دانش آموزان کشورهای منطقه مثل قزاقستان، ترکیه، گرجستان، امارات، بحرین و قطر رتبه بالاتری نسبت به ایران دارند و جایگاه های بعد از ایران را هم کشورهایی مثل اندونزی، اردن، عربستان، عمان و کویت اشغال کرده اند. به گزارش دیده‌بان علم ایران بین ۴۱ کشوری که در فاصله ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۵ مقایسه شده اند ایران در گروه ۱۵ کشوری است که متوسط نمره ریاضی دانش آموزان پایه چهارم آن تغییر چندانی نکرده اما عمده رقبای منطقه ای ایران جزو ۲۱ کشوری هستند که سطح ریاضی دانش آموزان آنها در چند ساله اخیر بهبود یافته است.
در پایه هشتم دانش آموزان ایرانی در بین ۳۹ کشور در رتبه ۲۹ هستند ولی باز هم اغلب رقبای منطقه ای مثل ترکیه، امارات، بحرین، قطر، گرجستان و حتی لبنان رتبه های بالاتری نسبت به ایران دارند با این حال این نکته امیدوار کننده است که در بین ۳۴ کشوری که امکان مقایسه سطح ریاضی دانش آموزان کلاس هشتمی آنها در فاصله ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۵ وجود داشته ایران در جمع ۱۸ کشوری است که متوسط نمره دانش آموزان آنها در رتبه بندی اخیر افزایش، نه سه کشوری که افت نمره داشته اند و ۱۳ کشوری که بدون تغییر بوده اند. البته مسوولان تیمز نکته جالب توجهی در مقایسه رتبه بندی این دوره با دوره پیش دیده اند و آن افزایش بیش از پیش فاصله بین کشورهای پیشتاز آسیای شرقی (سنگاپور، کره، چین تایپه، هنگ کنگ و ژاپن) در راس هرم با دیگر کشورهای صدرنشین این رتبه بندی است که تفاوت نمره آنها از ۳۱ در سال ۲۰۱۱ به ۴۸ در سال ۲۰۱۵ افزایش یافته است.
گفتنی است، انجمن بین‌المللی ارزشیابی پیشرفت تحصیلی (IEA)که با مشارکت فعال موسسات دولتی و خصوصی ۶۰ کشور دنیا در زمینه بهبود شیوه های آموزشی کار می کند با همکاری مرکز مطالعات بین‌المللی TIMSS & PIRLS که زیرنظر این اتحادیه در بوستون کالج فعالیت دارد، آزمون تیمز ۲۰۱۵ را روی دانش آموزان پایه چهارم و هشتم کشورهای مختلف و آزمون تیمز پیشرفته ۲۰۱۵ را روی دانش آموزان دبیرستانی کشورهایی که در برنامه ویژه ارزیابی پیشرفته ریاضیات و فیزیک مرکز شرکت داشتند اجرا کرده است. در هر دوی این آزمونها ارزیابی ۲۰ ساله ای روی کشورهایی که در اولین آزمون تیمز در سال ۱۹۹۵ شرکت داشته اند انجام شده است.
مطالعه بين‌المللي روند آموزش رياضيات و علوم (تیمز) از مهم ترين و وسيع ترين مطالعات تطبيقي در قلمرو ارزشيابي پيشرفت تحصيلي است كه عملكرد تحصيلي دانش آموزان حدود ۸۰ كشور جهان را در دروس رياضيات و علوم مي سنجد.
طراحي و مديريت مطالعه تيمز و مطالعه پرلز که سواد خواندن دانش آموزان را ارزیابی می کند با انجمن بين المللي ارزشيابي پيشرفت تحصيلي در آمستردام هلند است. هدايت علمي مطالعه تيمز و پرلز را مركز بين المللي مطالعه در دانشكدة علوم تربيتي دانشگاه بوستون آمريكا به عهده دارد و برنامه ريزي و كنترل مراحل مختلف نمونه گيري مطالعه تيمز و پرلز را مركز آمار كانادا انجام مي دهد.
بررسي صحت داده هاي دريافتي از كشورهاي مختلف هم توسط مركز پردازش داده ها DPC در هامبورگ آلمان صورت مي گيرد.
كشورهاي شركت كننده در اين مطالعه از طريق هماهنگ كننده هاي ملي در نشست هاي منظم آموزشي و تخصصي با مراحل و شيوه هاي انجام اين مطالعه آشنا مي‌شوند.
اين افراد مسئول هماهنگي ، سازماندهي و اجراي عمليات مطالعه در كشور خودشان هستند.
در كشور ايران مديريت و اجراي مطالعات تيمز و پرلز در پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش (مركز ملي مطالعات تيمز و پرلز) انجام مي گيرد.
ايران از سال ۱۳۷۰ شمسي برابر با ۱۹۹۱ ميلادي رسماً همكاري خود را با اين انجمن آغاز كرد و تاكنون در هفت مطالعة تيمز در فاصلة سال‌هاي ۹۵، ۹۹، ۲۰۰۳، ۲۰۰۷ و۲۰۱۱و ۲۰۱۵ و تيمز پيشرفته ۲۰۰۸ و نيز در سه مطالعه پرلز در فاصلة سال‌هاي ۲۰۰۱، ۲۰۰۶ و ۲۰۱۱ شركت كرده است .
قبل از انقلاب نيز ايران در چهار مطالعه بين المللي انجمن بين المللي پيشرفت تحصيلي شرکت داشته که شامل نخستین مطالعه بين المللي علوم (First International Science Study) و مطالعه درك مطلب(The Study of Reading Comprehension) طی سالهای ۱۹۶۸ تا ۱۹۷۲ و مطالعه تربيت اجتماعي (The Study of Civic Education) و مطالعه آموزش ادبيات طی سالهای ۱۹۶۸ تا ۱۹۷۳ است.
تیمز هر چهار سال یک بار و پرلز در فاصله هر ۵ سال یکبار برای سنجش عملکرد کشور‌ها در آموزش علوم و ریاضیات و سواد خواندن تکرار می‌شود تا روند تغییرات آموزشی و میزان کاهش و افزایش عملکرد دانش‌آموزان کشورهای شرکت‌کننده طی این سال‌ها مشخص شود.
در آزمون تیمز ۲۰۱۱ دانش آموزان پایه چهارم ایران در علوم پایه نمره ۴۵۳ – پایین‌تر از حد متوسط جهانی – را کسب کرده بودند که در آزمون ۲۰۱۵ به ۴۲۱ تنزل یافته است. نمره علوم دانش آموزان پایه هشتم ایران هم در آزمون تیمز ۲۰۱۱ برابر با ۴۷۴ – پایین تر از متوسط جهانی – بود که در آزمون اخیر به ۴۵۶ هم تنزل یافته است.
در ریاضیات که وضع دانش آموزان ایرانی کمی بهتر است در آزمون تیمز سال ۲۰۱۱ در پایه چهارم نمره ۴۳۱ – پایین‌تر از حد متوسط جهانی – را کسب کردند که در آزمون تیمز ۲۰۱۵ هم تغییری نکرده است اما در پایه هشتم نمره ریاضی دانش آموزان ایرانی در سال ۲۰۱۱ از ۴۱۵ که باز هم کمتر از متوسط جهانی است به ۴۳۶ افزایش یافته است.
نتایج حاصل از این آزمون برای برخی از کشور‌ها به قدری اهمیت دارد که حتی ممکن است به تغییرات اساسی در سطوح بالای مدیریت آموزشی نیز بیانجامد؛ به طوری که در تیمز ۹۵ وزیر آموزش و پرورش کشور نروژ به علت کسب رتبه پایین در این آزمونها مورد سوال قرار گرفت.
انتهای پیام