مصرف اپیوم یا تریاک در کشور ما سابقه دیرینه دارد و برخی از افراد بر اساس آگاهی غلطی که شاید به صورت غیرعلمی به آنها منتقل شده، اعتقاد دارند که مصرف این ماده مخدر در کاهش بیماری هایی چون دیابت، پرفشاری خون و چربی خون موثر است.
به گزارش دیده‌بان علم ایران نتایج تحقیقات محققان دانشگاه علوم پزشکی کرمان بر روی ۶ هزار نفر و نیز مرور نتایج ۷۸ مقاله ای که محققان این استان، کشور و جهان انجام داده اند، نشان داد که مصرف تریاک یا اپیوم در کاهش بیماری هایی چون دیابت، پرفشاری خون و چربی خون موثر نیست.
پروفسور”حمید نجفی پور” عضو هیات علمی و استاد گروه آموزشی فیزیولوژی و فارماکولوژی دانشگاه علوم پزشکی کرمان در زمینه نتایج این تحقیق گفت: مطالعات بسیاری در رابطه با مصرف اپیوم بر چربی های خون، فشار خون و قند خون انجام شده؛ کاری که در دانشگاه علوم پزشکی در این زمینه انجام شد در حجم نمونه بزرگ ۶ هزار نفری از جمعیت شهر کرمان بود در حالیکه در مطالعات انسانی قبلی حجم نمونه ها پایین و حداکثر در یک مطالعه ۹۴۰ نفر بوده است.
وی افزود: این تعداد جمعیت در گروه سنی ۱۵ تا ۷۵ سال به صورت تصادفی از بین جمعیت شهر انتخاب شدند و با دعوت آنها به کلینیک بعثت و انجام آزمایش هایی چون قند ناشتا، چربی های خون و هموگلوبین گلیکوزیله و معاینه پزشکی، اندازه گیری فشار خون و قد و وزن و انجام مصاحبه در مورد سایر عوامل خطر بیماری های عروق کرونر قلب مورد بررسی قرار گرفتند.
نجفی پور ادامه داد: در معاینات بالینی و به گفته خود آنها مشخص شد که نزدیک ۱۱ درصد این جمعیت نمونه اپیوم مصرف می کردند که از این تعداد پنج درصد مصرف تفریحی داشته و ۵٫۶ درصد هم معتاد هستند.
وی تصریح کرد: هم این مطالعه انسانی و هم در مطالعات حیوانی که خود ما انجام داده ایم نشان می دهد که مصرف تریاک برای کاهش قند خون و درمان بیماری دیابت موثر نیست.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمان اضافه کرد: در این جمعیت نمونه، در افرادی که اپیوم مصرف نمی کردند شیوع دیابت هشت و نیم درصد، در افرادی که به صورت تفریحی مصرف می کنند، ۸٫۴ درصد و افراد معتاد ۸٫۲ درصد بود.
وی با اشاره به اختلاف ۰٫۳ درصدی در این مطالعه گفت: از نظر بالینی و علمی این اختلاف معنی دار نیست و نشان می دهد اگر فردی به قصد کنترل دیابت، اپیوم مصرف کرده باشد، اشتباه بزرگی را مرتکب شده است.
نجفی پور انجام فعالیت فیزیکی را در کاهش فشارخون، دیابت و چربی خون موثر دانست و گفت: شیوع فعالیت فیزیکی کم یعنی کم تحرکی در افرادی که اپیوم مصرف نمی کنند (افراد معمولی) ۴۱ درصد، در افرادی که اپیوم تفریحی مصرف می کنند ۴۱٫۲ درصد و در افراد معتاد ۵۲ درصد است.
به گفته وی فعالیت فیزیکی کم که عامل ابتلا فرد به پرفشار ی خون؛ دیابت و افزایش چربی های خون است در افراد معتاد ۱۱ درصد بیشتر است که این خود باعث تشدید اثرات اعتیاد نیز میشود.
عضو هیات علمی مرکز تحقیقات فیزیولوژی دانشگاه با اشاره به بررسی شاخص کنترل دیابت در افراد دیابتی جمعیت نمونه گفت: در افراد دیابتی که اپیوم مصرف نمی کنند شاخص عدم کنترل دیابت (مقدار هموگلوبین گلیکوزیله) ۴۵ درصد و در افرادی که اپیوم تفریحی مصرف می کنند این شاخص ۴۷٫۷ درصد و در معتادان ۶۲٫۶ درصد است که این نشان دهنده این است مصرف اپیوم نه تنها باعث کنترل دیابت نشده است بلکه کنترل دیابت را هم بدتر کرده است.
وی اظهار کرد: در این تحقیق در مورد شیوع پرفشاری خون مشخص شد که پرفشاری خون؛ در افرادی که اپیوم مصرف نمی کنند ۱۸٫۸ درصد است، آنهایی که اپیوم تفریحی مصرف می کنند ۱۷٫۸ درصد و در افراد معتاد ۲۰ و نیم درصد است، که نشان می دهد مصرف اپیوم باعث کاهش پرفشاری خون نیز نشده است.
نجفی پور اضافه کرد: در مورد چربی های خون، هم در مطالعات حیوانی و هم در مطالعات انسانی استفاده از اپیوم باعث بهتر شدن وضعیت چربی های خون نشده است. تقریبا در همه مطالعات اپیوم چربی خوب (HDL ) را کاهش و چربی های بد (Total Cholesterol, LDL, Triglyceride ) را افزایش داده است.
وی گفت: در مطالعات نشان داده شده است شاید مصرف اپیوم باعث کاهش فشار خون به صورت موقتی و فوری بشود اما در دراز مدت باعث تنگی عروق، تشدید رسوب چربی ها در عروق (آترواسکلروز) و افزایش فاکتورهای انعقادی خون می شود. مصرف آن در دراز مدت عوارض بدی دارد چه اثرات سوء اجتماعی و خانوادگی مصرف آن و یا مشکلاتی که باعث بیماری هایی چون یبوست و افزایش خطر سرطانهای کولون و حنجره می شود. در حالی که بسیاری از داروها وجود دارند که باعث کاهش فشار خون به نحو بسیار موثرتر و با عوارض جانبی خیلی کمتر می شوند.
این عضو هیات علمی دانشگاه بیان کرد: همانطور که گفته شد نتایج به دست آمده تنها منحصر به این تحقیق نیست بلکه ما با مرور ۷۸ مقاله به این نتیجه رسیدیم که مصرف اپیوم عامل کاهش بیماری های اختلال چربی، پرفشاری خون و دیابت در افراد نیست.
وی اضافه کرد: همچنین یکی از نتایج همین مطالعه ای که ما انجام دادیم این است که شانس بروز افسردگی در افرادی که به صورت تفریحی اپیوم مصرف می کنند ۱٫۸ برابر، و در افراد معتاد دو و نیم برابر افرادی است که اپیوم مصرف نمی کنند.
انتهای پیام