نقشه‌های ژئومورفولوژی یکصد هزارم پوششی شمال کشور برای مناطق نوشهر و نور و سواحل دریای عمان، منطقه گابریک واقع در شرق جاسک به همت کارشناسان مدیریت دریایی سازمان زمین‌شناسی طی سال گذشته تهیه و تکمیل شد.
به گزارش دیده‌بان علم ایران دکتر بابک نجفی‌ها، کارشناس مسؤول ژئومورفولوژی مدیریت دریایی سازمان زمین‌شناسی گفت: در حال حاضر مطالعه برای برنامه‌ریزی روی زمین شکل (Landform)، چشم‌اندازها و کاربری اراضی درکلیه سطوح ملی، منطقه‌ای، ناحیه‌ای و محلی یکی از اهرم‌های توسعه پایدار محسوب می‌شود.
وی با بیان این‌که مطالعه چهره اشکال سطح زمین و تهیه نقشه آن زیربنای مطالعات برنامه‌ریزی سرزمین محسوب می‌شود، خاطرنشان کرد: مطالعات در زمینه لندفرم در ایران اندک و انگشت‌شمار است این در حالی است که در برنامه‌ریزی‌ها و اجرای پروژه عمرانی نیاز به بررسی‌های محیطی با دیدگاه ژئومورفولوژیکی به خوبی احساس می‌شود.
وی با بیان این‌که ویژگی‌های ژئومورفولوژیک مکان‌های جغرافیایی نه تنها در پراکندگی و تجمع فعالیت‌های انسانی موثر هستند، افزود: این امر عامل موثری در شکل و سیمای فیزیکی ساخت‌های فضایی و توسعه آنها به شمار می‌روند.
نجفی‌ها با بیان این‌که تهیه نقشه‌های ژئومورفولوژی به عنوان روشی که در ارزیابی منابع طبیعی از سوی محققان یونسکو پذیرفته شده ، مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد، خاطرنشان کرد: مطالعه نقش پارامترهای ژئومورفولوژیک در مکان‌یابی و توسعه فیزیکی شهرها از موضوعاتی است که قادر خواهد بود خطرات ناشی از فرایندهای ژئومورفولوژیک را برای سکونتگاه‌های شهری به برنامه‌ریزان شهری گوشزد کرده و موانع توپوگرافیک و ژئومورفولوژیک سد راه توسعه فیزیکی را بیان کند.
وی از نقشه‌های ژئومورفولوژیکی به عنوان یکی از مهم‌ترین منابع اطلاعاتی در برنامه‌ریزی کاربری اراضی، کشاورزی، جنگل‌داری، طراحی و احیای سکونتگاه‌ها ایجاد خطوط حمل‌ونقل، مهندسی آب یاد کرد و گفت: این نقشه‌ها همچنین در اکتشاف معادن و معماری نگهداری چشم‌اندازها نقش مهمی داشته و بخشی از برنامه‌ریزی کاربردی چشم‌اندازها هستند و در صورتی‌که بر مبنای مطالعات دقیق تهیه شده باشند برای بازسازی مناطق آسیب‌دیده و یا ویران شده در اثر بروز پدیده‌های طبیعی مانند تغییرات سطح دریا، طغیان رودخانه‌ها، زلزله وسیله کار سیار مناسبی به شمار می‌روند.
کارشناس مدیریت دریایی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور دیگر کاربرد نقشه‌های ژئومورفولوژی را در علومی همچون خاک‌شناسی، هیدرولوژی، اکولوژی، برنامه‌ریزی عمران ناحیه‌ای عمران و توسعه روستایی، برنامه‌ریزی شهری برشمرد.
وی گفت: این نقشه‌ها در سالیان اخیر به دلیل اهمیت آن در برنامه‌ریزی‌های محیطی توسعه فراوانی یافته‌اند و هم اکنون به عنوان یک نقشه مبنایی در مطالعات محیطی قلمداد می‌شوند.
نجفی‌ها با بیان این‌که نخستین نقشه ژئومورفولوژی ایران را سال۱۳۷۰ سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح چاپ و منتشر کرد، خاطرنشان کرد: مجموعه‌ای از نقشه‌های منطقه خاور نزدیک در ایران در سال ۱۹۹۰ به همت کارشناسان ایرانی و خارجی تهیه و منتشر شد و طی سال‌های ۱۳۷۷ تا ۱۳۸۲ هشت برگ نقشه ژئومورفولوژی ایران در مقیاس یک‌دویست و پنجاه هزارم به همت موسسه جغرافیایی دانشگاه تهران در قالب یک طرح ملی با هدف تهیه نقشه‌های پوشش سراسری ترسیم شده که اطلاعات این نقشه شامل ۶ گروه اطلاعات فرهنگی، هیدروگرافی، مورفولوژیک، ساختمانی، زمین‌شناسی،کرونولوژیک است.
وی خاطرنشان کرد: افزون بر آن ۵۰ برگ نقشه مورفولوژی در مقیاس یک‌پنجاه هزارم برای ارتفاعات مکران نیز به همت دکتر یمانی تهیه شد که دو گروه اطلاعات مورفوگرافیک و مورفومتریک را دربرمی‌گیرد.
نجفی‌ها با بیان این‌که سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور در سال‌های اخیر تهیه و انتشار نقشه‌های ژئومورفولوژی در مقیاس‌های یک‌پنجاه هزارم و یکصدهزارم نواحی ساحلی ایران را در دستور کار خود قرار داده، گفت: برای اولین بار در سازمان زمین‌شناسی نقشه ژئومورفولوژی با مقیاس یک‌پنجاه هزارم درمدیریت زمین‌شناسی مهندسی تهیه شد و سال ۱۳۸۰ با تشکیل گروه تخصصی ژئومورفولوژی ومورفودینامیک سواحل روند تهیه نقشه‌های ژئومورفولوژی در سواحل شمال و جنوب کشور با مقیاس یکصدهزارم با روند سریع آغاز و ادامه یافته است.
این کارشناس با بیان این‌که تاکنون ۱۷ نقشه و گزارش ژئومورفولوژی در سواحل دریای عمان و دریای خزر تکمیل شده، تصریح کرد: در سواحل دریای‌خزر با اتمام چهار نقشه در دست تهیه، و سواحل جنوب در دریای عمان با تهیه یک نقشه پوشش نقشه‌های ژئومورفولوژی با مقیاس یکصدهزارم تکمیل خواهد شد.
کارشناس مسئول ژئومورفولوژی مدیریت دریایی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور گفت: مطالعات متعددی با رویکرد مخاطرات دریایی از جمله، توفان‌های حاره‌ای، سونامی، نوسانات سطح آب دریای‌خزر، فرسایش سواحل و همچنین مطالعات بنیادی با رویکرد ژئومورفولوژی در زمینه نوسانات دیرینه سطح آب دریاچه ارومیه، پایش جنگل‌های مانگرو، شناسایی و مطالعه گِل‌فشان‌های سواحل دریای عمان به اجرا در آمده است.
انتهای پیام